На канікулы ў каралеўскі Гродна (3 дні)

На думку большасці знатакоў мастацтвы, ён заваяваў званне самага багатага» і прыгожага касцёла на ўсёй тэрыторыі Рэчы паспалітай. І сапраўды, убранне яго і аблічча, як у інтэр'ерах, гэтак і ў экстэр'еры, уражваюць, што ўласціва стылю барока. Мноства вытанчаных дэталяў, скульптур, пазалоты – увасабленне ідэй Стэфана Баторыя невядомым, на жаль, архітэктарам. Гарадзенскі касцёл Францыска Ксаверыя – адзін з трох храмаў Беларусі, што носяць ганаровы тытул малая базыліка.

Нярэдка лёсы замкаў і палацаў ахінуты легендамі і містычнымі гісторыямі. А ў выпадку з каралеўскай рэзідэнцыяй - гэта няўхільнае. Адзін з 2 замкаў у Горадню – летняя рэзідэнцыя вялікага князя Літоўскага і караля Польскага Аўгуста III атрымала славу праклятага месца. І, і ўсё ж, менавіта тут праходзілі генеральныя соймы Рэчы паспалітай, тут было падпісана пагадненне пра падзел яе ў 1793 годзе і тут, у 1795 годзе, Аўгуст Панятоўскі паставіў подпіс пад актам адрачэння.

Стары і Новы замкі ў Горадню змесцаваны зусім побач. Гэта вялікая рэдкасць, нават улічваючы, што на тэрыторыі Беларусі, у сярэднія вякі, замкі можна было сустрэць праз кожныя 40 км. Прытым абодва замкі – каралеўскія. Магутная абарончая сістэма, высокія крутыя валы, воды Нёмана і Гараднічанкі – рэзідэнцыі пад надзейнай абаронай. Незвычайнае аблічча выклікае масу пытанняў – адказ адзін: перад Вамі прыклады беларускага абарончага дойлідства. І сёння, каменны летапіс адкрывае для «аматараў» усё новыя старонкі гістарычнай рэальнасці.

Вашай увазе самая прыгожая сінагога ў Еўропе, самая вялікая ў Беларусі і найстарая на постсавецкай прасторы. Яе доўгая гісторыя пачынаецца ў XVI стагоддзі. Пабудаваная па праекце архітэктара Санты Гучы, не раз пакутуючая ад пажараў і разбурэнняў, яна ўсё ж данесла да нашых дзён урачыстае вясновае аблічча і добра захаваны інтэр'ер.

Гродзенскі дзяржаўны музей гісторыя рэлігія - унікальны ў сваім родзе музей, які размясціўся ў палацы XVIII стагоддзя, што належаў магнацкага роду Храптовічы. Музей знаёміць з гісторыяй культуры і рэлігія ў Беларусі як грамадскай з'явай і неад'емнай частка агульнасусветнай культуры, адлюстроўвае гісторыю дахрысціянскіх вераванняў, хрысціянскіх канфесій, іслама, юдаізма і іх уклад у развіцці культуры Беларусі.
У 13 выставачных залах сабраны ўнікальныя праваслаўныя і каталіцкія абразы, прадметы літургічнага адзення, старадрукаваныя кнігі, драўляныя скульптуры эпохі барока, багатая археалагічная калекцыя. Многія з прадметаў экспазіцыі сапраўды ўнікальныя і маюць усяго некалькі аналагаў у свеце.
У музеі праводзяцца лекцыі, праходзяць канцэрты з выступленнем артыстаў Гродзенскай філармоніі, бардаў і народных калектываў, прапануецца удзел у музейным практыкуме.

У 1323 годзе князь Гедымін аддаў загад закласці каменны замак для таго, каб прычыніць рыцарам дарогу ў цэнтр земляў княства Літоўскага. За 5 гадоў збудавана кастэль была. Ні раз замак абложвалі ангельскія, нямецкія, французскія рыцары. Лідскі замак – гэта «машына часу» і займальнае вандраванне ў сярэднявечча, дзе што ні крок ёсць месца рамантыцы і рыцарскай доблесці. Тут кожны зможа адчуць сябе старажытным ваяром, апрануўшы даспехі, і прасякнуцца містычнай атмасферай, пазнаўшы які прывід ахоўвае цытадэль.

Доўгі час у Лідзе так ці інакш рабіліся спробы ўзвядзенне каталіцкіх храмаў. Аднак усе яны завяршаліся вельмі трагічна – паганская агрэсія, неўхваленне князя, пажары крыжакоў. Так было да сярэдзіны XVIII стагоддзі. У 1770 году ў горадзе з'явіўся Рымска-Каталіцкі Прыхадскі Касцёл Узвядзенні Святога Крыжа. Архітэктарам праекта стаў выбітны дойлід, заснавальнік вытанчанага архітэктурнага стылю, пазней названага «віленскім барока» - Іяган Крістоф Глаубіц.

Убачыўшы яго, Вы ці наўрад пазнаяце ў ім сабор. Перад Вамі з'явіцца выдатны палац. Аднак, прагартаўшы старонкі мінулага Свята-Міхайлаўскай царквы, Вы пазнаяце, у чым сакрэт яе аблічча і гісторыі. Як жа склаўся лёс храма, які існуе з часоў піяр XVII стагоддзя да нашых дзён?

Гродзенскі дзяржаўны гісторыка-археалагічны музей мае адну з самых вялікіх экспазіцый у Беларусі, якаядоме XVIII ст. на Гародніцы. Тут прадстаўлены адна з самых буйных калекцый старадрукаваных і рэдкіх кніг, а таксама зброя, археалагічныя артэфакты, флора і фаўна Беларусі, творы мастацтва, дакументы, прадметы інтэр'еру мінулых стагоддзяў і не толькі.

Па-свойму ўнікальны агратурыстычны комплекс «Гарадзенскі маёнтак «Каробчыцы» размясціўся на вялікім абшары сярод маляўнічых краявідаў. І ўсё тут захоўвае лепшыя традыцыі беларускай культуры. Традыцыі дойлідства і кухні захоўвае і перадае гасцям рэстаран «Замак Зеваны». Аматарам коннага спорта і коней давядзецца па душы коннаспартыўны клуб «Амадэус» і магчымасць прагулкі конна ці ў карэце. Падчас падарожжа на карэце можна панаглядаць за шматлікімі жывёламі заасада і жыхарамі запаведнага лесу. Калі ж вы больш часу хочаце надаць жывёлам і прыродзе – прагуляйцеся пешкі, адпачніце ў альтанцы ў адной з маляўнічых сажалак. Пешы шпацыр з экскурсаводам таксама дазволіць пазнаць гісторыю комплексу, вывучыць самыя цікавыя яго месцы. А за сувенірамі абавязкова зазірніце ў майстэрні народных умельцаў – тут іх багата.