Пешаходная экскурсія па Мінску

Як і дзвесце гадоў таму красуецца тут сквер, а ў ім адно з найпрыгожых будынкаў горада – беласнежны сілуэт Мінскай ратушы. Такія будынкі будаваліся толькі ў гарадах якія атрымалі Магдэбургскае права - асаблівае права на самакіраванне. Яны сталі неад'емнай часткай плошчы Свабоды - гістарычнага цэнтра Мінска. Тут вяршыўся суд і выносіліся прысуды, прымаліся рашэнні аб лёсе горада і яго жыхароў. Яна стала неадымнай часткай плошчы Свабоды – гістарычнага цэнтра Мінска. Цяжка нават уявіць, што да 2004 года на гэтым месцы былі пустэчы – разбураную ў 1857 годзе ратушу рэанімавалі толькі праз 147 гадоў. Сёння, былы цэнтр гарадскога самакіравання – магістрат, ізноў прымае гасцей: у музеі гісторыі Мінска, у канферэнц-зале.

У розны час храм прыналежаў грэка-каталікам і праваслаўным, а цяпер - юным музыкам. На пустку ў самым сэрцы сталіцы вярнуўся архітэктурны шэдэўр, які спалучае элементы готыкі, рэнесансу і барока (што само па сабе рэдкасць). Сам будынак былога манастыра базіліянак, дзе ў XVI стагоддзі манашкі займаліся апекай жабракоў дзяцей, цяпер - дзіцячая музычная школа. Мужчынскі корпус манастыра гуляў важную ролю ў жыцці горада на працягу ўсяго яго жыцця. Тут у розны час месцавалася беларуская школа і друкарня, бібліятэка, якая славілася калекцыяй рэдкіх рукапісаў і друкаваных кніг, рэзідэнцыя праваслаўнага архібіскупа, мужчынская ўрадавай гімназія. Сёння - гэта яшчэ адзін ключ да вывучэння гісторыі Мінска.

Пабудаваны ў сярэдзіне XVII стагоддзя храм пры манастыры, некалі славіўся мноствам разьбяных пазалочаных алтароў. Аднак дзеяў ён не доўга – каля 10 гадоў. Ужо ў сярэдзіне XVIII стагоддзі манастыр зачынілі, у звязку з актыўным удзелам у паўстанні манахаў-бернардынаў. Нягледзячы на тое, што дзеянне яго больш не было адноўлена, архітэктура комплексу адноўлена, а корпусы выкарыстоўваюцца для «свецкіх» мэт.

Сабор, нібы музыка, якая цудам увасобілася ў камені. Яна чутная здалёку і цешыць нас, у той час, калі шматлікае з атачальнай архітэктуры гучыць дысанансам гэтаму ўзнёсламу пачуццю. Гармонія яго вонкавага аблічча, мяккасці абрысу яго звонавых веж, кантрастуе з грубіянскімі, вуглаватымі формамі будынкаў, якія знаходзяцца недалёка ад храма. Свята-Духоў сабор звяртае на сябе ўвага здалёку, узвышаючыся на высокім узгорку над пляцам Волі.

Кафедральны касцёл Найсвятой Панны Марыі ўпрыгожвае адну з вуліц гістарычнага цэнтра Мінска. Нягледзячы на тое, што яго асноўнай аб'ем «схаваны» сярод шараговай забудовы, ён, без сумневу, прыцягвае пагляды мінакоў. Збудаваны напачатку XVIII стагоддзя касцёл манастыра езуітаў, захоўвае гісторыю і, перададзеныя з Рыма, моцы Святога Феліцыяна. А вось аблічча яго, вытанчаныя элементы архітэктуры і «ЗD» фрэскі асцярожна захавалі для нас архітэктары пяцідзясятых, калі «маскавалі» храм пад сталінскі ампір.

Невялікі ўзгорак на набярэжнай Свіслачы, а таксама макет падмурка першага гарадскога храма ў натуральную велічыню — вось, мабыць, усё, што сёння нагадвае пра сярэднявечную крэпасць. Па адной з версій, тут заснаваны старажытны Менск, які быў адбудаваны ў зліцця дзвюх рэк і акружаны земляным валам. Так ці інакш, месца гэта маляўнічае і абвеянае легендамі і наданнямі.

Напачатку XVI стагоддзя, на ўзгорку, што ўзвышаўся над Свіслаччу, збудаваны быў Траецкі манастыр з царквой. Вакол іх фармаваўся жылы квартал, што так і называлі — Траецкім. Час захаваў для нас Траецкае прадмесце з яго рознакаляровымі хаткамі і ціхімі маляўнічымі вулачкамі. Сёння гэта помнік архітэктуры і культуры міжнароднага значэння. Стылізаваныя кафейні і музеі пераносяць нас на імгненне назад у XVI стагоддзе, дзе дзень за днём пішацца вялікая гісторыя.

Ва ўваходу вялікі валун з умураваным абразам. Пад абразам тэкст: «Сынам, загінулым у Афганістане, збудаваны гэты храм. Каб зла не было ні на сваёй, ні на чужой зямлі». А яшчэ чорная капліца са званом і анёл захавальнік, які плача. Гэта месца памяці і смутку аб трох тысячах беларускіх хлопцаў, што воляй лёсу сталі ваярамі-інтэрнацыяналістамі і загінулі ў горным дзікім краі. Гэта Выспа мужнасці і смутку — выспа слез.

Калі развязкі дарог прыдуманы для разгрузкі вуліц, то пляцы - для «разгрузкі» і адпачынку людзей. Адна з іх — плошча Незалежнасці. Заняўшы ганаровае месца ў цэнтры горада, яна сабрала вакол сябе мноства выбітнасцяў: найпрыгожы касцёл Менска і самы стары ўніверсітэт, урадавыя будынкі і самы вялікі ў постсавецкай прасторы помнік Леніну. Сучасны ландшафт дапоўнілі траўнікі зеляніны і фантаны, утульныя крамкі і шкляныя купалы трохпавярховага падземнага горада — ТЦ «Сталіца».

Дом урада - помнік архітэктуры канструктывізму, пабудаваны ў 1934 годзе, з'яўляецца самым буйным збудаванне ў беларускай архітэктуры ў міжваенны перыяд. Яго аб'ем раўнуецца 240 тыс. кубаметраў. Нягледзячы на яго настолькі вялікія памеры, халодныя шэрыя тоны мураванага тынку і некаторае драбненне аб'ёмаў, будынак не здаецца грувасткім і цяжкавагавым.
У наш час тут працуе заканадаўчы орган дзяржаўнай улады – Парламент, цэнтральны орган выканаўчай улады - Савет Міністраў, іншыя дзяржаўныя ўстановы.

Касцёл Святых Сімяона і Алены атрымаў «народнае» імя Чырвонага касцёла не выпадкова. Святочнае, урачыстае і «багатае» аблічча храма, пабудаванага з чырвонага колеру цэглы, упрыгожвае адну з галоўных пляцоў Мінска. Аднак за выдатнай неараманскай архітэктурай хаваецца вельмі трагічная гісторыя пра памерлых дзяцей фундатара. Экстэр'ерам не саступаюць пышнасцю і інтэр'еры Чырвонага касцёла. Галоўная яго рэліквія - копія Турынскай плашчаніцы, перададзеная з Італіі ў 2002 годзе. Поруч з касцёлам, у памяць пра загінулых пры ядзернаму бамбаванню, усталяваны «Звон Нагасакі».