Чырвоны Бераг

ЗНАКАВЫЯ МЕСЦЫ
Хуткая навігацыя

Апісанне

Насельніцтва

2.4 тыс. чал.

Статус

Вёска

Год заснавання

1 317

Размяшчэнне

Чырвоны Бераг - аграгарадок у Жлобінскім раёне Гомельскай вобласці, размешчаны на рацэ Дабосня (Добысна) (прыток ракі Днепр). Праз яго праходзіць лінія чыгункі Бабруйск - Жлобін. Аграгарадок знаходзіцца ў 21 км на паўночны захад ад Жлобіна, у 104 км ад Гомеля.

Гісторыя развіцця

Першыя пісьмовыя згадкі пра паселішча ставяцца да 1317 года. Затым весці аб Чырвоным береге з'яўляюцца толькі праз 200 гадоў у сувязі з яго продажам ў 1528 годзе Аляксеем Зянковічам іншаму памешчыку. У гэты час вёска ўваходзіла ў склад Рэчыцкага павета Мінскага ваяводства Вялікага кныжества Літоўскага.
Падчас разлютаваных бітваў польска-рускай вайны 1654-1667 гг. Чырвоны Бераг і іншыя навакольныя вёскі былі амаль змеценыя з паверхні зямлі. Інфармацыя аб працягу існавання Чырвонага берага вядомая з згадак 1862 года, калі пасля адмены прыгоннага права мясцовыя сяляне пачалі выкупляць частку маёнтка памешчыкаў.
У 1877 годзе маёнтак у Чырвоным Беразе купляе генерал-маёр Гатоўскі, які ў наступстве дорыць яго сваёй дачкі Марыі і яе мужу Вікенцію Козел-Паклеўскім. Яны разгортваюць тут буйное будаўніцтва, якое ў корані змяняе выгляд сядзібы. У 1893 годзе тут быў пабудаваны палац і найпрыгажэйшы «англійскі парк», які па праву лічыцца помнікам садова-паркавага мастацтва XIX стагоддзя.
У 1905 году рэвалюцыйная сітуацыя ў Расіі адгукнулася ў Чырвоным Беразе спробай мясцовых сялян абрабаваць панскую сядзібу, але казакі, якія аператыўна прыбылі з Бабруйскай крэпасці, спробы гэтыя спынілі.
Пасля рэвалюцыі 1917 года тут разгортваецца вялікія будаўнічыя работы: пабудаваны варэнневарачны завод, база захоўвання гаручага з пракладзенай да яе чыгункай, будынак школы.
З 1941 па 1945 год вёска была цалкам акупаваная нямецкай арміяй. Тут па загадзе Гітлера будуецца дзіцячы донарскі канцлагер, дзе дзеці 8-14 гадоў мімаволі аддавалі ўсю сваю кроў цяжка параненым нямецкім афіцэрам. Па прыблізных дадзеных тут загінула каля 4,5 тысячы дзяцей. Пасля вайны на месцы трагедыі ўсталявалі мемарыял у памяць аб дзецях-ахвярах фашысцкай акупацыі.
У 60-х гадах вёска разрастаецца: тут будуецца крухмала-паточнай завод, цэх першаснай перапрацоўкі малака, пякарня, магутная электрападстанцый, чыгуначная станцыя, мноства крам, тэхнікум, бібліятэка, школы і дзіцячыя сады.
У 2009 годзе вёсцы быў прысвоены статус аграгарадка. На сённяшні дзень у ім пражываюць каля 2 400 чалавек.

Турыстычны патэнцыял

Асноўнымі славутасцямі аграгарадка з'яўляюцца:

  • Сядзібная хата Козел-Паклеўскіх - яркі ўзор помнікаў архітэктуры і садова-паркавага мастацтва канца XIX - пачатку XX стагоддзя эклектычнага напрамку. Несумнеўнай вартасцю помніка з'яўляецца цэласнасць і добрая захаванасць складнікаў элементаў. Сядзібны дом, які з'яўляецца галоўным архітэктурным элементам комплексу, быў пабудаваны ў 1890-1893 гадах па праекце прафесара архітэктуры Пецярбургскай акадэміі мастацтваў Шрэтара. Ансамбль размешчаны на беразе ракі Дабосня і ўключае сядзібны дом, флігель, шэраг гаспадарчых пабудоў, акружаных паркам.
  • «Англійскі парк» з пейзажна-рэгулярнай планіроўкай плошчай каля 10 га. Ён быў закладзены па праекце архітэктара Ф.Шанiора. Помнік прыроды рэспубліканскага значэння.
  • Мемарыяльны комплекс «Чырвоны бераг» адкрыты ў яблыневым садзе вёскі ў 2006 годзе, аўтар мемарыяла - Леанід Левін. Мемарыял прысвечаны дзецям, якія загінулі ў гады Вялікай Айчыннай вайны і памерлым у выніку чарнобыльскай катастрофы.

ЗНАКАВЫЯ МЕСЦЫ

Індывідуальныя і карпаратыўныя экскурсіі - Чырвоны Бераг

На мапе

Адрас

Гомельская вобласць, Жлобінскі раён

Каардынаты

GPS Google: 0′ N, 0′ E