Пошук
Чырвоны Бераг
ЗНАКАВЫЯ МЕСЦЫ
Апісанне
Насельніцтва
2.4 тыс. чал.
Статус
Вёска
Год заснавання
Размяшчэнне
Размяшчэнне
Гісторыя развіцця
Першыя пісьмовыя згадкі пра паселішча ставяцца да 1317 года. Затым весці аб Чырвоным береге з'яўляюцца толькі праз 200 гадоў у сувязі з яго продажам ў 1528 годзе Аляксеем Зянковічам іншаму памешчыку. У гэты час вёска ўваходзіла ў склад Рэчыцкага павета Мінскага ваяводства Вялікага кныжества Літоўскага.
Падчас разлютаваных бітваў польска-рускай вайны 1654-1667 гг. Чырвоны Бераг і іншыя навакольныя вёскі былі амаль змеценыя з паверхні зямлі. Інфармацыя аб працягу існавання Чырвонага берага вядомая з згадак 1862 года, калі пасля адмены прыгоннага права мясцовыя сяляне пачалі выкупляць частку маёнтка памешчыкаў.
У 1877 годзе маёнтак у Чырвоным Беразе купляе генерал-маёр Гатоўскі, які ў наступстве дорыць яго сваёй дачкі Марыі і яе мужу Вікенцію Козел-Паклеўскім. Яны разгортваюць тут буйное будаўніцтва, якое ў корані змяняе выгляд сядзібы. У 1893 годзе тут быў пабудаваны палац і найпрыгажэйшы «англійскі парк», які па праву лічыцца помнікам садова-паркавага мастацтва XIX стагоддзя.
У 1905 году рэвалюцыйная сітуацыя ў Расіі адгукнулася ў Чырвоным Беразе спробай мясцовых сялян абрабаваць панскую сядзібу, але казакі, якія аператыўна прыбылі з Бабруйскай крэпасці, спробы гэтыя спынілі.
Пасля рэвалюцыі 1917 года тут разгортваецца вялікія будаўнічыя работы: пабудаваны варэнневарачны завод, база захоўвання гаручага з пракладзенай да яе чыгункай, будынак школы.
З 1941 па 1945 год вёска была цалкам акупаваная нямецкай арміяй. Тут па загадзе Гітлера будуецца дзіцячы донарскі канцлагер, дзе дзеці 8-14 гадоў мімаволі аддавалі ўсю сваю кроў цяжка параненым нямецкім афіцэрам. Па прыблізных дадзеных тут загінула каля 4,5 тысячы дзяцей. Пасля вайны на месцы трагедыі ўсталявалі мемарыял у памяць аб дзецях-ахвярах фашысцкай акупацыі.
У 60-х гадах вёска разрастаецца: тут будуецца крухмала-паточнай завод, цэх першаснай перапрацоўкі малака, пякарня, магутная электрападстанцый, чыгуначная станцыя, мноства крам, тэхнікум, бібліятэка, школы і дзіцячыя сады.
У 2009 годзе вёсцы быў прысвоены статус аграгарадка. На сённяшні дзень у ім пражываюць каля 2 400 чалавек.
Турыстычны патэнцыял
Асноўнымі славутасцямі аграгарадка з'яўляюцца:
- Сядзібная хата Козел-Паклеўскіх - яркі ўзор помнікаў архітэктуры і садова-паркавага мастацтва канца XIX - пачатку XX стагоддзя эклектычнага напрамку. Несумнеўнай вартасцю помніка з'яўляецца цэласнасць і добрая захаванасць складнікаў элементаў. Сядзібны дом, які з'яўляецца галоўным архітэктурным элементам комплексу, быў пабудаваны ў 1890-1893 гадах па праекце прафесара архітэктуры Пецярбургскай акадэміі мастацтваў Шрэтара. Ансамбль размешчаны на беразе ракі Дабосня і ўключае сядзібны дом, флігель, шэраг гаспадарчых пабудоў, акружаных паркам.
- «Англійскі парк» з пейзажна-рэгулярнай планіроўкай плошчай каля 10 га. Ён быў закладзены па праекце архітэктара Ф.Шанiора. Помнік прыроды рэспубліканскага значэння.
- Мемарыяльны комплекс «Чырвоны бераг» адкрыты ў яблыневым садзе вёскі ў 2006 годзе, аўтар мемарыяла - Леанід Левін. Мемарыял прысвечаны дзецям, якія загінулі ў гады Вялікай Айчыннай вайны і памерлым у выніку чарнобыльскай катастрофы.