Пазнаёмцеся - Барысаў

Барыс Усяславіч – сын легендарнага Ўсяслава Чарадзея. Пасля смерці бацькі ён заняў Полацкі пасад і шмат сіл аддаў распаўсюду на беларускіх землях хрысціянства. Менавіта яго імем названы ўнікальныя помнікі эпіграфікі, якія захаваліся да нашых дзён – «Барысавы камяні». І менавіта ён, паводле летапісаў, у 1102 годзе заснаваў горад на зліцці рэк Схі і Бярэзіны і назваў яго Барысавам.

Велічны і маляўнічы, святочны і высокамастацкі – так можна апісаць Барысаўскі Свята-Ўскрэсенскі сабор. Усяго за 3 гады, сіламі архітэктараў з Пецярбурга, мастакоў з Вільні і майстроў з Івянца, збудаваны быў твор мастацтва ў псеўдарускім стылі. Вялікая колькасць купалаў і ігра кантрастаў прыцягваюць да сабора ўвагу ўсіх гасцей і жыхароў горада.

Касцёл Ражства Найсвятой Дзевы Марыі - самая старая культавая пабудова Барысава, якая сёння ўпрыгожвае пляц горада. Гэты яркі прыклад архітэктуры позняга класіцызму стаў часткай плошчы, якая захавала рысы, характэрныя для забудовы менавіта XIX стагоддзя. Вы ўбачыце даволі цікавы ўзор правінцыйнай грамадзянскай архітэктуры. А ў самім касцёле знайшоў месца дзівам ацалелы пры пажары абраз з выявай Боскай Маткі ў срэбным акладзе, што трымае на руцэ блаславёнага немаўлятка Ісуса.

Першая габрэйская абшчына ў Барысаве з'явілася яшчэ ў XVI стагоддзі - габрэі тут складалі больш паловы насельніцтва. А ў XVII стагоддзі тут ужо размяшчаўся адзін з найбагатых кагалаў у Беларусі. Гэта, вядома, абумовіла будаўніцтва шматлікіх сінагог, з'явіліся тут прыватныя вучэльні і талмуд-тора. Вашай увазе прапанавана сінагога "Хевре-тылім". Пабудаваная напачатку XX стагоддзя, яна захавала сваё першароднае аблічча.

Напярэдадні вайны з Францыяй востра ўстала пытанне пра абарону горада ад магчымага нападку непрыяцеля. Каля маста праз Бярэзіну планавалася ўзвядзенне артылерыйскіх батарэй. Нашэсцем войска Напалеона працы былі перапынены – так і не завершаны. Аднак шматлікія насыпы і равы адыгралі немалаважную ролю ў абароне Барысава ў 1812 годзе. Захаваныя ўмацаванні прызнаны помнікам гісторыі і дагэтуль маюць назву “Батарэі”.

Ёсць у беларускай гісторыі і ў гісторыі Барысава чалавек, які больш стагоддзя ўжо прыцягвае да сябе ўвагу кнігалюбаў, гісторыкаў, калекцыянераў. Ды і асоба зрэшты рознабаковая: камергер Найвысокага двара, абшарнік і землеўладальнік, прамысловец і мецэнат. Іван Хрысанфавіч Каладееў - чалавек, які сабраў самую буйную ў Еўропе калекцыю матэрыялаў па вайне 1812 года. Яго Хата-сядзіба - гэта адлюстраванне стылю эпохі, у якой ён жыў, гэта адлюстраванне яго жыцця і справы ўсяго яго жыцця. Па Вашым жаданні, будзе арганізавана наведванне музея, экспазіцыя якога будзе цікавая як шырокай аўдыторыі, так і вузканакіраваным адмыслоўцам.

Тым, хто ў першы раз апынуўся ў Барысаве і захацеў лепш даведацца пра гісторыю горада, варта звярнуць увагу на мясцовы музей. Экспазіцыя працуе ўжо больш за 65 гадоў, за гэты час сабрана вялікая калекцыя цікавых выставачных абразцоў, якія адносяцца да самых розных перыядаў. Чым жылі барысаўчане, у што верылі, за што ваявалі - уся гісторыя горада лёгка счытваецца па музейных экспанатах, пачынаючы ад каменнага веку і заканчваючы сучасным культурным і грамадскім жыццём.