У розныя часы ў залах палаца праводзіліся ўрачыстыя прыёмы, тэатральныя пастаноўкі, музычныя вечары, што зрабіла яго важным цэнтрам грамадскага і культурнага жыцця горада. Сёння гэта архітэктурны помнік, уключаны ў папулярныя экскурсіі па Беларусі, які прыцягвае турыстаў сваёй гісторыяй і эстэтычнай архітэктурай. Тут можна акунуцца ў атмасферу палацавага жыцця мінулых стагоддзяў і даведацца цікавыя факты з гісторыі Віцебска.
Гісторыя стварэння
Губернатарскі палац мае багатую гісторыю, звязаную з рознымі эпохамі і вядомымі асобамі. Першапачаткова трохпавярховы будынак быў узведзены ў 1760–1770-х гадах і належаў прыватным уладальнікам. Напрыканцы XVIII стагоддзя тут заседала дваранскае сходзішча, а ўжо ў пачатку XIX стагоддзя будынак атрымаў статус афіцыйнай рэзідэнцыі губернатара.
У 1811 годзе да галоўнага корпуса далучылі двухпавярховае крыло, выкананае ў стылі позняга класіцызму. Аўтарам праекта стаў вядомы архітэктар Ф. Санкоўскі. У абноўленым будынку былі створаны прасторныя залы для афіцыйных прыёмаў, баляў і тэатральных прадстаўленняў.
Палац стаў сведкам важных гістарычных падзей. У 1812 годзе, падчас вайны з Напалеонам, французскія войскі ўвайшлі ў Віцебск, і сам імператар на некалькі дзён спыняўся ў губернатарскім палацы. На пачатку XX стагоддзя тут выступала легендарная амерыканская танцорка Айседора Дункан, зачароўваючы публіку сваёй інавацыйнай харэаграфіяй. Таксама ў сценах палаца польскі балетмайстар М. Піон ставіў свае спектаклі.
Архітэктура палаца
Палацавы комплекс складаецца з двух карпусоў:
- Галоўны корпус – трохпавярховы будынак, выкананы ў духу строгага класіцызму. Адрозніваецца сіметрычнай кампазіцыяй, масіўным фасадам і прасторнымі памяшканнямі.
- Двухпавярховае крыло – прыбудова ўздоўж ракі, якая з'явілася ў 1811 годзе, з элементамі позняга класіцызму.
Унутраная прастора палаца арганізавана наступным чынам:
- Першы паверх галоўнага корпуса ўключаў вестыбюль з цэнтральнай лесвіцай, чатыры невялікія пакоі і памяшканне для прыслугі.
- На другім паверсе размяшчаліся службовыя памяшканні губернатара: кабінет, прыёмная, гасцёўня.
- Трэці паверх быў прызначаны для асабістых апартаментаў губернатара і яго сям'і.
- У двухпавярховым крыле размяшчаліся канцылярыя і службовыя кабінеты на першым паверсе, а на другім – вялікая парадная зала для баляў, канцэртаў і тэатральных пастановак.
Важнай часткай палацавага ансамбля была Палацавая плошча. У адрозненне ад іншых гарадскіх плошчаў, яна была старанна добраўпарадкавана: тут быў закладзены сквер з фантанам, устаноўленыя лаўкі, а вечарамі гралі духавыя аркестры.
Экскурсіі з аглядам палаца
Сёння губернатарскі палац уключаны ў экскурсіі па Беларусі і з'яўляецца цікавым аб'ектам для турыстаў, якія жадаюць пазнаёміцца з гісторыяй Віцебска. У межах экскурсійных праграм госці змогуць даведацца пра жыццё губернатараў, а таксама ўбачыць захаваныя архітэктурныя элементы XVIII–XIX стагоддзяў.
Экскурсіі з Мінска часта ўключаюць наведванне Віцебска, дзе сярод іншых славутасцяў можна агледзець і губернатарскі палац. Гэта выдатная магчымасць убачыць адзін з ключавых помнікаў класіцызму ў Беларусі, палюбавацца панарамнымі відамі Заходняй Дзвіны і адчуць атмасферу мінулых часоў.
Для тых, хто жадае больш дэталёва вывучыць гісторыю гэтага месца, можна забраніраваць экскурсію з аглядам палаца і наведаць яго з прафесійным гідам. Акрамя палаца, турысты могуць прагульвацца па прылеглай плошчы, адпачыць у скверы і ўявіць, як выглядаў гэты куточак Віцебска ў XIX стагоддзі.
