Гісторыя і значэнне крэпасці
Брэсцкая крэпасць была пабудавана ў XIX стагоддзі як частка заходняй лініі абароны Расійскай імперыі. Аднак яе сапраўдная слава звязана з падзеямі чэрвеня 1941 года, калі гарнізон крэпасці ўступіў у няроўны бой з пераўзыходнымі сіламі праціўніка. Абарона крэпасці стала сімвалам мужнасці і стойкасці: яе абаронцы, якія прадстаўлялі больш за 30 нацыянальнасцяў, працягвалі супраціўленне ва ўмовах вострага недахопу вады, ежы і боепрыпасаў. Каля 200 удзельнікаў абароны былі ўзнагароджаны ордэнамі і медалямі. У 1965 годзе Брэсцкай крэпасці прысвоена званне «Крэпасць-герой» з уручэннем ордэна Леніна і медалі «Залатая Зорка».
Пасля вайны крэпасць не была поўнасцю адноўлена. Яе руіны і захаваныя збудаванні былі зберажоныя як напамін пра тыя трагічныя дні. У 1971 годзе на яе тэрыторыі быў адкрыты мемарыяльны комплекс, які сёння з'яўляецца адным з галоўных сімвалаў гераічнай гісторыі Беларусі.
Архітэктура мемарыяла
Мемарыяльны комплекс у Брэсцкай крэпасці ўяўляе сабой велічны архітэктурна-скульптурны ансамбль, у які ўваходзяць:
- Галоўны ўваход – масіўная бетонная канструкцыя ў выглядзе зоркі, скрозь якую гучыць песня «Свяшчэнная вайна» і паведамленне аб пачатку вайны.
- Галоўны манумент – пагруднае выява салдата на фоне развяваемага сцяга. На адваротным баку манумента размешчаны гарэльефы, якія распавядаюць пра эпізоды гераічнай абароны.
- Штык-абеліск – 100-метровая стэла, бачная з любой кропкі крэпасці.
- Скульптурная кампазіцыя «Смага» – фігура салдата, які спрабуе дацягнуцца да вады, сімвалізуючы пакуты абаронцаў, якія засталіся без доступу да жыццёва важных рэсурсаў.
- Плошча Цырымоній – месца правядзення ўрачыстых мерапрыемстваў, уключаючы святкаванне Дня Перамогі і Дня памяці.
Вечны агонь, мемарыяльныя пліты з імёнамі загінулых, руіны казарм і іншыя элементы комплексу ствараюць атмасферу, якая перадае веліч подзвігу абаронцаў.
Музеі і дадатковыя аб'екты
На тэрыторыі крэпасці знаходзяцца:
- Музей абароны Брэсцкай крэпасці.
- Музей вайны – тэрыторыя міру.
- Экспазіцыя «Летапіс Брэсцкай крэпасці».
- Экспазіцыя «Абарона Усходняга форта».
Гэтыя аб'екты дазваляюць наведвальнікам даведацца не толькі пра падзеі абароны, але і пра мірнае жыццё ваенных перад вайной.
Экскурсіі з наведваннем Брэсцкай крэпасці
Наведванне Брэсцкай крэпасці ўключана ў многія экскурсіі па Беларусі. Вы можаце забраніраваць экскурсію з наведваннем крэпасці як частку тэматычнага тура, прысвечанага Вялікай Айчыннай вайне. Асаблівай папулярнасцю карыстаюцца экскурсіі з Мінска, якія дазваляюць аб'яднаць знаёмства з Брэсцкай крэпасцю з іншымі славутасцямі Брэсцкай вобласці.
Падчас экскурсіі вопытныя гіды распавядаюць пра гераічную абарону, значэнне мемарыяла, а таксама пра лёсы людзей, чые імёны назаўсёды ўпісаны ў гісторыю. Такія экскурсіі падыходзяць як для школьнікаў, якія вывучаюць гісторыю, так і для турыстаў, якія цікавяцца ваеннай спадчынай.
