Легенда "Чорная дама Нясвіжа"

Легенда аб Чорнай даме - адна з самых прыгожых і містычных легенд Нясвіжа. Яна заснавана на рамантычнай і, разам з тым, трагічнай гісторыі, якая на самай справе мела месца быць.

Барбара Радзівіл - прадстаўніца ўплывовага магнацкага роду Вялікага княства Літоўскага таемна выйшла замуж за Жыгімонта - будучага караля Рэчы Паспалітай. Па існавалым ў тыя часы правілах, Жыгімонт павінен быў умацаваць дзяржаву добрым шлюбам. Двор не ведаў пра жаніцьбу маладога караля, таму прыдворныя неадкладна сталі шукаць нявесту з шляхетных сем”яў Еўропы. Вестка пра таемную жаніцьбу караля грымнула як гром сярод яснага неба. Асабліва непрыемная яна была маці Жыгімонта - ганарлівай італьянцы, каралеве Боне Сфорца. Шлюб Барбары з каралём умацоўваў пазіцыі Радзівілаў у Польшчы і наблізіў іх да трону. Бона Сфорца горача ненавідзела гэта сямейства, лічыла іх выскачкамі. Для польскага двара лепш было ўбачыць на сваім пристоле турэцкага султана, чым каго-небудзь з Радзівілаў. Італьянка як магла перашкаджала каранацыі Барбары. Каталіцкае духавенства прапанавала Жыгімонту развесціся, а грэх за парушэнне шлюбнага зароку падзяліць паміж усімі падданымі дзяржавы. Але кароль, горача закаханы ў прыгажуню-жонку, адказаў, што лепш пяройдзе ў пратэстантызм, чым адмовіцца ад Барбары і парушыць дадзеныя ёй перад Богам абяцанні.

Калі сейм усё ж каранаваў Барбару, Бона Сфорца паступіла як сапраўдная італьянка. З усім дваром яна з”ехала ў Італію, але пакінула лекара, які падрыхтаваў для Барбары яд. Барбара была каранавана ў снежні 1550 года, а праз шэсць месяцаў яе не стала. Яе пахавалі ў Вільні, горадзе яе дзяцінства. Усю дарогу ад Кракава няўцешны кароль прайшоў пешшу за труной каханай.

Так заканчваецца гісторыя і пачынаецца легенда. Жыгімонт, моцна любіў Барбару, не жадаў мірыцца з яе смерцю. Кароль вырашыў з дапамогай алхімікаў і чараўнікоў выклікаць душу памерлай жонкі. Па правілах, падчас спірытычных сеансаў, кароль не павінен быў дакранацца прывіда Барбары. Калі ўсе неабходныя рытуальныя дзеянні былі скончаны, і ў пакоі з”явіўся дух Барбары, кароль не ўтрымаўся, кінуўся да сваёй каханай з крыкам ”Басенька мая ...” і да яе дакрануцца. У той жа момант у пакоі прагрымеў выбух, пайшоў трупны пах... Кажуць, што з тых часоў прывід Барбары не мог знайсці сабе спакою. Лічыцца, што прывід пасля смерці караля пасяліўся ў Нясвіжскім замку. Як правіла, дух Барбары з”яўляецца ў Нясвіжскім палацы ноччу, у першым гадзіны. Згодна з паданнем, сваім з”яўленнем душа Барабары папярэджвае аб будучых бедах. Яе бачылі ў Палацы якраз напярэдадні моцнага пажару ў 2002 годзе, калі згарэла большая частка палаца.