Наведванне палаца ўключана ў самыя запатрабаваныя экскурсіі па Беларусі, якія можна забраніраваць як у складзе групавога тура, так і індывідуальна. Асаблівую папулярнасць маюць экскурсіі з Мінска, якія дазваляюць за адзін дзень акунуцца ў атмасферу шляхецкай эпохі, пачуць займальныя гісторыі пра дваранскую сям’ю Пуслоўскіх і разгледзець архітэктурныя дэталі, схаваныя ў сценах старадаўняга замка.
Гісторыя стварэння
Гісторыя палаца Пуслоўскіх пачынаецца ў першай палове XIX стагоддзя, калі прадстаўнік знатнага шляхецкага роду Казімір Пуслоўскі вырашыў узвесці ў Косаве раскошную рэзідэнцыю, якая адпавядала духу часу і велічы яго сям’і. У 1838 годзе па яго замове пачалося будаўніцтва палаца. Архітэктар Францішак Яшчольд з Варшавы спраектаваў будынак у стылі неаготыкі з элементамі рамантызму. Яго натхнялі заходнееўрапейскія замкі, і ён імкнуўся ўвасобіць у Косаве дух старадаўніх крэпасцяў з вежамі, аркамі і зубцамі.
Інтэр’еры замка былі даручаны знакамітаму італьянскаму мастаку Антоніа Марконі, які аформіў залы ў стылі позняга класіцызму і рэнесансу, надаўшы палацу вытанчанасці і шарму. Пасля смерці Казіміра будаўніцтва працягнуў яго сын Вандалін Пуслоўскі, прамыслоўца, прадпрымальнік і мецэнат, які ўклаў у праект значныя сродкі. У палацы збіраліся прадстаўнікі арыстакратыі, вучоныя, мастакі. Звесткі сведчаць, што ў бібліятэцы замка захоўвалася больш за 10 тысяч кніг, а сцены былі ўпрыгожаны мастацкімі творамі.
Але дабрабыт доўжыўся нядоўга. Спадчыннік Вандаліна, Леон Пуслоўскі, прайграў родавы маёнтак у карты. Пасля гэтага замак пераходзіў з рук у рукі, паступова прыходзячы ў заняпад. У 1914 годзе падчас Першай сусветнай вайны палац быў разрабаваны. У Другую сусветную вайну ён пацярпеў яшчэ мацней: савецкія партызаны падпалілі будынак, каб не даць нацыстам выкарыстаць яго для размяшчэння сваіх войскаў.
З пасляваенных часоў замак доўгі час знаходзіўся ў руінах, і толькі ў XXI стагоддзі пачаліся працы па яго аднаўленні. Цяпер Касаўскі замак — аб’ект дзяржаўнай аховы і культурнай значнасці, што робіць яго важным пунктам у маршрутах турыстычных падарожжаў.
Архітэктура палаца
Касаўскі замак — гэта прыклад неагатычнай архітэктуры з характэрнымі рысамі заходнееўрапейскіх замкаў. Яго цэнтральны будынак атачаюць 12 вежаў, кожная з якіх сімвалізуе месяц года. Легенда гаворыць, што замак быў спраектаваны так, каб сонечныя прамяні ў пэўныя дні асвятлялі пэўныя пакоі. Такім чынам, кожная зала мела свой «сонечны дзень», які памешчыкі Пуслоўскія адзначалі асаблівым чынам — уладкоўвалі «дзень пакоя», упрыгожваючы яго кветкамі, тканінамі і праводзячы ўрачыстыя прыёмы.
У замку было больш за 100 пакояў, у тым ліку бальны зал, бібліятэка, залы для прыёмаў і рэдкі па сваёй канструкцыі пакой з акварыумам, размешчаным пад шкляной падлогай. Слугі і госці маглі назіраць за экзатычнымі рыбкамі, што плавалі пад нагамі. Замак меў складаную сістэму ўнутраных калідораў і тайных ходнікаў. Па начах па гэтых калідорах разгуліваў жывы леў — паводле падання, гаспадары замка выкарыстоўвалі яго для аховы ад крадзяжоў.
Акрамя таго, палац быў атачаны маляўнічым паркам, сажалкамі і алеямі. Да нашых дзён захаваліся толькі фрагменты гэтай прыгажосці, аднак нават руіны і часткова адноўленыя вежы ўражваюць сваім маштабам і веліччу. Штогод замак змяняецца, аднаўляючы сваю былую веліч.
Экскурсіі з аглядам палаца
Касаўскі замак — адна з ключавых кропак у маршрутах, што прапануюць экскурсіі па Беларусі. Многія падарожнікі прыязджаюць сюды ў межах экскурсій з Мінска, якія ўключаюць не толькі агляд замка, але і наведванне іншых цікавых аб’ектаў у наваколлі. У межах экскурсіі турысты даведаюцца падрабязнасці пра будаўніцтва палаца, яго ўладальнікаў, легенды і знакавыя падзеі.
Экскурсійныя праграмы ўключаюць агляд адноўленых залаў, вежаў, старадаўніх скляпоў, а таксама прагулку па тэрыторыі былога парка. Гіды распавядаюць пра рэстаўрацыю, паказваюць захаваныя элементы інтэр’еру, дзеляцца гісторыямі пра паўсядзённае жыццё шляхты XIX стагоддзя. Жадаючыя могуць зрабіць памятныя фотаздымкі і адчуць атмасферу велічы і таямнічасці мінулага.
На сайце ekskursii.by можна лёгка забраніраваць экскурсію з аглядам палаца Пуслоўскіх, выбраўшы зручны час і фармат паездкі. Гэта выдатная магчымасць цікава і пазнавальна правесці дзень, адкрыць для сябе гістарычную Беларусь і акунуцца ў свет, дзе ажываюць легенды.
