Гісторыя стварэння
Гісторыя манастыра дамініканцаў у Гродне пачынаецца ў сярэдзіне XVII стагоддзя, калі Фрэдэрык і Крысціна Сапегі вылучылі сродкі на яго будаўніцтва. Ён быў узведзены на адной з галоўных вуліц горада, якая ў той перыяд называлася Дамініканская (цяпер Савецкая). Ордэн дамініканцаў, падобна іезуітам, актыўна развіваў адукацыйную і рэлігійную дзейнасць, ствараючы школы, прыцягваючы выбітных навукоўцаў і выкладчыкаў.
Адным з найважнейшых аб'ектаў манастыра стала дамініканская школа, заснаваная ў XVII стагоддзі. Яна была прэстыжнай навучальнай установай, якая мела права прысвойваць вучоныя ступені. Разам з іезуіцкай калегіяй школа складала аснову сістэмы вышэйшай адукацыі Гродна, выпускаючы студэнтаў з шырокімі ведамі ў галіне філасофіі, тэалогіі, навук і мастацтва.
Аднак палітычныя ўзрушэнні XIX стагоддзя прывялі да заняпаду манастыра. Пасля польскага паўстання 1830–1831 гг., у якім удзельнічалі вучні школы, навучальная ўстанова была закрыта. Прэфект гімназіі, ксендз М.Т. Зяленка, які падтрымліваў студэнтаў, быў адхілены ад пасады. У 1834 годзе на базе манастырскай школы была створана Гродзенская губернская мужчынская гімназія. Сам манастыр быў канчаткова ліквідаваны ў 1840 годзе.
У другой палове XIX стагоддзя манастырскі касцёл, які лічыўся адным з самых прыгожых у Гродне, быў разбураны па загаду расійскіх улад – гэта стала адной з самых вялікіх страт для архітэктурнага аблічча горада.
Архітэктура будынка
Першапачатковы комплекс манастыра ўключаў касцёл, навучальны корпус і жылыя памяшканні для манахаў. Касцёл быў выкананы ў стылі ранняга барока, які адрозніваўся вытанчанымі дэкаратыўнымі элементамі, масіўнымі калонамі і выразнымі фасадамі. Паводле меркавання гісторыка Ю.У. Немцэвіча, гэта было адно з найпрыгажэйшых рэлігійных збудаванняў Гродна.
Нягледзячы на разбурэнне касцёла, навучальны будынак гімназіі захаваўся. Яго архітэктура спалучае рысы класіцызму і барока, што характэрна для адукацыйных устаноў таго часу. Прыцягваюць увагу сіметрычнасць фасада, вялікія вокны, якія ствараюць адчуванне прастору, а таксама характэрныя для манастырскіх пабудоў масіўныя сцены.
Экскурсіі з аглядам будынка
Сёння навучальны корпус былога манастыра дамініканцаў – гэта важная гістарычная славутасць Гродна, якая ўваходзіць у розныя экскурсійныя маршруты. Турысты могуць пазнаёміцца з гэтым аб'ектам у межах экскурсій па Беларусі, даведацца пра дзейнасць дамініканцаў, гісторыю іх школы і ролю манастыра ў адукацыйным працэсе горада.
Экскурсія з Мінска у Гродна – цудоўны варыянт для тых, хто хоча убачыць не толькі гэты помнік, але і іншыя знакавыя месцы горада. Праходзячы па сучаснай Савецкай вуліцы, можна ўявіць, якім быў гэты раён некалькі стагоддзяў таму, калі тут знаходзіўся цэнтр культурнага і духоўнага жыцця Гродна.
Для тых, хто жадае даведацца больш пра мінулае Гродна і яго архітэктурныя шэдэўры, можна забраніраваць экскурсію з аглядам навучальнага корпуса манастыра дамініканцаў, падчас якой экскурсаводы раскажуць пра развіццё адукацыі, жыццё студэнтаў і выкладчыкаў, а таксама пра лёс будынка ў розныя гістарычныя перыяды.
