Стары замак у Гродна

Гродзенскі Стары замак - гістарычна склаўшыся комплекс абаронных умацаванняў XI-XIX стст. Спачатку замак быў пабудаваны ў выглядзе драўлянай крэпасці. Але пасля чарговага пажару ў 1398 годзе князь Вітаўт пабудаваў на гэтым месцы гатычны Верхні замак, пазней названы Старым. Замак размясціўся на высокім і крутым узгорку на правым высокім беразе Нёмана пры ўпадзенні ў яго рэчкі Гараднічанкі. Працягласць прыгонных сцен дасягала амаль 300 м пры сярэдняй таўшчыні каля 3 м. Сцены мелі неаднолькавых вышыню і завяршаліся зубцамі.

У 1576-1586 гадах Верхні замак стаў рэзідэнцыяй караля Стэфана Баторыя і быў перабудаваны нанова: ад крэпасці, пабудаванай Вітаўтам, засталіся толькі сцены і некаторыя вежы. Перабудовай займаўся Пармская архітэктар Скоці, які прыўнёс у замкавы ансамбль дух рэнесансу. Падчас Паўночнай вайны 1700-1721 гадоў замак быў разбураны шведамі.

Да нашых дзён дайшлі палац, фрагменты абарончых сцен, руіны дзвюх цэркваў - Ніжняй (1116) і Верхняй (канец XIV ст.), з якіх Ніжняя адкрыта для агляду - першы прыклад ”гарадзенскай архітэктурнай школы”. Тут жа - руіны каменнага церама 12 стагоддзя, аднаго з самых вялікіх у Старажытнай Русі.

У 1925 годзе ў былой каралеўскай рэзідэнцыі адкрыўся гісторыка-археалагічны музей.

Сёння архітэктурная жамчужына перажывае новыя змены. Былую моц велічнаму збудаванню вяртаюць ужо не першы год. Старт маштабнай рэканструкцыі быў дадзены ў 2017 годзе.

6 лістапада 2021 года скончыўся першы этап прац: першая чарга прац агадвала ўзвядзенне заязной і сярэдняй веж, аднаўленне прыгоннай сцяны з галерэяй паміж вежамі, будаванне мернай хаты і камяніцы. У гэтых памяшканні змесцавалася новая экспазіцыя з інтэрактыўнымі зонамі, якая раскажа пра гісторыю як самага замка, гэтак і ў цэлым Гарадзенскага краю. Сярод экспанатаў, змесцаваных у сямі залах, нямала ўнікальных, у тым ліку і археалагічныя знаходкі з Замкавай гары. Будзе працаваць у музеі і сярэднявечная друкарня, дзе можна пазнаёміцца з тэхналогіяй стварэння гравюр. Адкрылася ў замку і назіральная пляцоўка з відамі на гістарычны цэнтр горада.