Археалагічнае вывучэнне Тураўскага гарадзішча ў розныя гады праводзілася пад кіраўніцтвам В.З.Завітневіча, А.Д.Кавалені. С.С.Блазна. В.В.Сядова. П.Ф.Лысенка. Магутнасць культурнага пласта на гарадзішчы дасягае 4-х метраў. Падчас раскопак на гарадзішчы выяўлены рэшткі 35 пабудоў, з якіх 24 жылыя. Усе яны мелі срубную канструкцыю. Вырабляліся звычайна з дрэва іглічных парод. Плошча жылля складае 16-18 кв.м. Найвялікшыя дасягалі 25 кв.м. У жыллі выкладваліся падлогі з дошак. У адным будынку выяўлены глінабітная падлога. Абаграваліся памяшканні глінабітнымі або цаглянымі печамі.
Гарадзішча старажытнага Турава ўключала дзяцінец і вакольны горад. Дзяцінец з паўднёва-усходняга боку быў адасоблены ад вакольнага горада абарончым ровам, які быў увесь час запоўнены вадо да 1925 гады, калі р. Язда была адведзена ў асушальны канал. З 2-й паловы XIII стагоддзя на тэрыторыі дзяцінца існаваў замак, галоўным абарончым збудаваннем якога была каменная вежа. Яна ставілася па тыпу валынскіх веж (як і Камянецкая вежа). Тураўская вежа ставіцца да помнікаў абароннага дойлідства другой паловы ХIII стагоддзя. Яна з”яўлялася галоўным абарончым збудаваннем Тураўскага замка. Вежа была пабудавана з цэглы на вапнавым растворы. У плане мела форму круга дыяметрам 18-19 м. Унутраны дыяметр ураўноўваўся 11м. Усярэдзіне была падзелена на некалькі баявых ярусаў. Разабрана ў 1830 годзе. Уяўляе сабою археалагічны аб”ект у складзе гарадзішча.
Вакольны горад размяшчаўся з паўднёва-усходняга боку ад дзяцінца і меў форму чвэрці круга памерам 100x170-180 м пляцам каля 1,5 га. Пляцоўка вакольнага горада ўзвышалася над мясцовасцю на 5-6 м. На тэрыторыі вакольнага горада планамерныя раскопкі не праводзіліся. У якасці аб”екта гісторыка-культурнай спадчыны вакольны горад уключаны ў Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцяў Рэспублікі Беларусь.
Выяўленыя знаходкі фрагментаў керамічнага посуду, прылады, зброі, разнастайных прадметаў гаспадарчага прызначэння, упрыгожванняў, ювелірных вырабаў сведчаць пра развіццё рамёстваў (кавальскага, ювелірнага, костарэзнага, дрэваапрацоўкі, ганчарства, ліцейнай справы, вытворчасці будаўнічай керамікі), земляробства, жывёлагадоўлі, гандлю, паляванні і рыбнай лоўлі.
У 1961 годзе П.А.Раппапортам у шурфе быў выяўлены ўчастак цаглянай сцяны, што прывяло ў 1962-1963 гадах да экспедыцыі пад кіраўніцтвам Н. К.Каргера, якая выканала даследаванне царквы ХII стагоддзі. У 1992-1994 гадах архітэктурна-археалагічнае вывучэнне царквы праводзілася Беларускім рэстаўрацыйна-праектным інстытутам.
Тураўская царква пабудавана ў ХII стагоддзі. Разбурана яшчэ ў старажытнасці з-за
дэфармацыі і нахілу сцен. Пры будаўніцтве, відавочна, былі дапушчаны памылкі пры
размеркаванні нагрузак на грунт.Сцены царквы захаваліся на вышыні ад 0,3-0,5 да 2 м.
Вынікі даследаванняў дазваляюць выказаць здагадку, што гэта
быў 6-ци сталбовы 3-х апсідны храм агульным памерам 28,2 х 16,5 м. Слупы ў перасеку крыжовыя.
У паўднёва-заходнім куце царквы размяшчалася вежа з вітай лесвіцай.
Заходняя пара слупоў злучалася з паўднёвай паўночнай бакавымі сценамі, у выніку
чаго быў утвораны своеасаблівая створка.
Сцены царквы збудаваны з плинфы на цемяночном растворы ў
тэхніцы ”роўнаслойнай
муры”. Падмурак складаўся з валуноў ”насуха”. Падлога ўсярэдзіне памяшкання
была выбрукаваны паліванымі пліткамі. Фрэскавай
размалёўкі царква не мела. Сцены ўпрыгожваліся архітэктурнымі дэталямі ў
выглядзе лапатак і пілястра.
У ХП - першай палове ХШ стагоддзяў, неўзабаве пасля будаўніцтва, царква падверглася рамонту. Створка збудаванай сценкай з дзвярным праёмам быў цалкам адлучаны ад храма. Была некалькі падвышана падлога.
Падчас раскопак выяўлены тры старажытнікаў саркафага з шыферных пліт і ўнікальны каменны барэльеф з малюнкам лучніка. Уяўляе сабою археалагічны аб”ект у складзе гарадзішча.
Археолаг Лысенка выявіў у 1992-1993 гг. пры раскопках тураўскага гарадзішча ў пластах канца Х стагоддзя рэшткі паганскай капальні, у пазнейшых пластах - руіны храма, які быў разбураны пры меркаваным землятрусе 1230 года, рэшткі жылых пабудоў, пахаванні ў саркафагах, свінцовы друк кіеўскага мітрапаліта Кірылы I (1225-32), т.зв. тураўскія крыжы.
Пра высокі ўзровень развіцця культуры сведчаць таксама выяўленыя зашпількі ад кніг, прадметы культу. Асобныя знаходкі, як, напрыклад, фрагменты амфар з Паўночнага Прычарнамор”я або бронзавы посуд, дазваляюць казаць пра сувязі жыхароў старажытнага Турава з досыць аздобленымі землямі.
У якасці аб”екта гісторыка-культурнай спадчыны гарадзішча ўключана ў Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцяў Рэспублікі Беларусь.
