Смілавічская сядзіба Манюшка

Палацава-паркавы комплекс у Смілавічах - помнік архітэктуры XIX - пачатка XX стагоддзя, які з”явіўся дзякуючы дзеду знакамітага кампазітара Станіслава Манюшка. Але ў гісторыю ён комплекс увайшоў як сядзіба Ваньковічаў.

Сядзібу ў стылі псеўдаготыкі ўзвялі Станіслаў Манюшка (дзед знакамітага кампазітара Станіслава Манюшкі) і яго сыны Казімір і Аляксандр на месцы драўлянага замка XVI стагоддзя. Прастакутны ў плане двухпавярховы асабняк накрыты двухсхільным дахам. Фасады падзелены міжпавярховым карнізам. З боку галоўнага фасада - масіўная, квадратная ў разрэзе двух”ярусная трохпавярховая вежа, упрыгожаная стылізаванымі валютамі і завершаная накшталт старажытных абарончых веж зубцамі. У вежы - трохмаршавыя ўсходы.

У другой палове XIX у. Аляксандр Манюшка працягнуў справу бацькі і  на адной восі са старым палацам пачаткаў будаўніцтва новага. Пасля яго смерці будаўніцтва завяршаў ужо Лявонцій Ваньковіч, новы ўладальнік мястэчка, якому яно дасталася разам з жонкай. . Будынак у стылі неаготыкі з элементамі мадэрну было скончана ў 1900 году. Уяўляла двухпавярховае з двухсхільным дахам збудаванне, асіметрычнае, ускладненае пятигранными эркерамі. Уваход размешчаны ў заходняй частцы, у аб”ёме, фланкаваным кантаванымі пілонамі, якія ўзвышаюцца над палацам у выглядзе невялікіх веж, завершаных шатрамі са спічакамі.  У гэтым жа годзе 2 будынкі былі злучаны  двухпавярховай прыбудовай з галерэяй.

Пасля завяршэння будаўніцтва новага палаца стары служыў галоўным чынам гасцініцай. У ім засталіся зала для баляў з вялікімі крыштальнымі люстрамі і більярдавая. У новым палацы змесцаваўся збор карцін, вялікая бібліятэка, збор старажытных рукапісаў, архівы Агінскіх, Монюшек і Ваньковічаў. У 1973 г. да ўваходу ў новы палац прыбудавалі вестыбюль з гардэробам, а з усходняга боку - лесвічную клетку. 

На сённяшні дзень ад былой пышнасці захаваліся два палаца - стары пабудаваны напачатку XIX стагоддзі ў псевдоготическом стылі, і новы, прыбудаваны ў 1900 году да ўжо які быў корпуса, у стылі неаготыкі з элементамі мадэрну. Акрамя таго, захаваліся флігелі і гаспадарчыя пабудовы. Да двухпавярховага палаца, які схаваўся ў прыгожым парку, вядзе алея з клёнаў і ліп. Раней дарога была забрукавана брукам. Другая алея спускаецца да маляўнічых берагоў ракі Волма.