Экскурсія Барысаў, Бярэзіна, Студзенка ў 1812 годзе

Барыс быў сынам легендарнага Усяслава Чарадзея. Пасля смерці бацькі ў 1101 годзе ён заняў Полацкі прастол. Князь актыўна распаўсюджваў хрысціянства на беларускіх землях, і ягонае імя захавалася ў гісторыі дзякуючы «Барысавым камяням» — старажытным помнікам эпіграфікі, што дайшлі да нашых дзён.

У 2002 годзе, у гонар 900-годдзя горада, быў усталяваны помнік князю Барысу. Манумент размешчаны каля Свята-Уваскрасенскага сабора, у старой частцы Барысава, менавіта там, дзе быў заснаваны горад. У краязнаўчым музеі захоўваецца мноства экспанатаў і матэрыялаў, прысвечаных князю, яго радаслоўнай і кіраванню.

Велічны і маляўнічы, святочны і высокамастацкі – так можна апісаць Барысаўскі Свята-Ўскрэсенскі сабор. Усяго за 3 гады, сіламі архітэктараў з Пецярбурга, мастакоў з Вільні і майстроў з Івянца, збудаваны быў твор мастацтва ў псеўдарускім стылі. Вялікая колькасць купалаў і ігра кантрастаў прыцягваюць да сабора ўвагу ўсіх гасцей і жыхароў горада.

Касцёл Ражства Найсвятой Дзевы Марыі - самая старая культавая пабудова Барысава, якая сёння ўпрыгожвае пляц горада. Гэты яркі прыклад архітэктуры позняга класіцызму стаў часткай плошчы, якая захавала рысы, характэрныя для забудовы менавіта XIX стагоддзя. Вы ўбачыце даволі цікавы ўзор правінцыйнай грамадзянскай архітэктуры. А ў самім касцёле знайшоў месца дзівам ацалелы пры пажары абраз з выявай Боскай Маткі ў срэбным акладзе, што трымае на руцэ блаславёнага немаўлятка Ісуса.

Напярэдадні вайны з Францыяй востра ўстала пытанне пра абарону горада ад магчымага нападку непрыяцеля. Каля маста праз Бярэзіну планавалася ўзвядзенне артылерыйскіх батарэй. Нашэсцем войска Напалеона працы былі перапынены – так і не завершаны. Аднак шматлікія насыпы і равы адыгралі немалаважную ролю ў абароне Барысава ў 1812 годзе. Захаваныя ўмацаванні прызнаны помнікам гісторыі і дагэтуль маюць назву «Батарэі».

«У свядомасці французскага народа Бярэзіна асацыюецца з серыяй няшчасцяў, якія пераследавалі кампанію напалеонаўскага войска... Я схіляю сваю галаву перад памяццю французскіх і рускіх салдатаў, якія ваявалі тут. Я схіляю сваю галаву перад беларускай зямлёй, якая стала прытулкам для гэтых салдатаў» - гэтыя словы пасла Францыі адлюстроўваюць памяць многіх народаў, чые прадстаўнікі ваявалі і загінулі тут у 1812 годзе. Бярэзінская пераправа блізу Барысава, па сведчанні гісторыкаў, стала самай змрочнай старонкай гісторыі войн Напалеона. Страціўшы каля 50 тысяч чалавек, вялікую частку артылерыі абозаў, 26 лістапада французскае войска перастала існаваць як арганізаваная баявая сіла. Падзеі тых гадоў захоўваюць мемарыяльныя знакі Брылеўскага поля.

Помнік Ахвярам вайны 1812 года размешчаны ў маляўнічым Барысаўскім раёне Беларусі, недалёка ад вёскі Студзёнка. Гэта знакавае месца, звязанае з трагічнымі падзеямі лістапада 1812 года, калі тут адбываліся жорсткія баі паміж рускімі арміямі і французскімі корпусамі Вітгенштэйна і Чычагова. Многія турысты, выбіраючы экскурсіі па Беларусі, наведваюць гэты мемарыял, каб ушанаваць памяць загінулых.