”Гісторыя Бярозаўскай землі ад першабытнаабшчыннага ладу да пачатку XVII стагоддзя”
для нагляднасці і больш поўнага ўспрымання паказана дыярама першабытнай стаянкі перыяду сярэдняга бронзавага стагоддзя, на прыкладзе якой у дынаміцы адлюстраваны ўмовы жыцця, побыт і заняткі першабытнага чалавека. У комплекс таксама ўваходзіць ілюстрацыйны матэрыял - карта археалагічных помнікаў Бярозаўшчыны, выстаўлены прылады працы, фрагменты упрыгожванняў, дэталі адзення 7 тыс. да н.э. - 9 стагоддзя н.э., прадметы культуры і побыту старажытных славян, знойдзеныя пры раскопках на тэрыторыі раёна. Асаблівую цікавасць у наведвальнікаў выклікаюць наступныя рарытэты: кавалак бурштыну вагой 518 грамаў, знойдзены ў 2004 годзе ў кар'еры № 4 КСВ, - адзіная знаходка такой вагай у Беларусі. Зуб маманта (VII-IV тыс. да н. Э.), знойдзены ў ваколіцах Бярозы ў 1980 годзе, а таксама скарб рымскіх дэнарый перыяду I-II стагоддзяў н. э., выяўлены каля в Кабакі ў 1994 годзе, які па сваёй гістарычнай каштоўнасці аднесены да скарбаў першай катэгорыі ў Рэспубліцы Беларусь. Тэматыка-экспазіцыйны комплекс "Старажытны горад Здзітаў" прысвечаны гісторыі найстарэйшага паселішчы на тэрыторыі Бярозаўшчыны і аднаго з самых старажытных гарадоў Беларусі, які згадваецца ў Іпацьеўскім летапісе ў 1252. А паводле апошніх дадзеных ўпершыню значыцца ў "Устаўной грамаце аб заснаванні Тураўскай епіскапіі" 1005.
”Жыццё мястэчка Бяроза-Картузская перыяду XVII стагоддзя да сярэдзіны ХХ стагоддзя”
прысвечана падзеям перыяду Вялікага княства Літоўскага ў гісторыі Бярозаўскага раёна, распавядае аб будаўніцтве ў Бярозе манастыра ордэна картузіянцаў, яго ролі ў развіцці Бярозы як горада, а таксама аб іншых падзеях, якія адбываліся на тэрыторыі раёна ў храналагічным парадку да 1941 года. Асабліва цікавыя выстаўленыя тут абразы XVIII стагоддзя - дар Брэсцкай мытні; гарадскі друк Малеча 1792, які ў 1645 годзе атрымаў Магдэбургскае права; карціна мастака Гуціева, дзе намаляваныя перамовы Пятра І і польскага караля Аўгуста ІІ у картузіянскам манастыры; скарб манет перыяду ВКЛ, знойдзены каля в Бронная Гара; прадметы адзення і ўпрыгожванняў шляхты; знакі адрознення афіцэраў 151-га Пяцігорскага пяхотнага палка, асабістыя рэчы вядомых ураджэнцаў Бярозы - Прэзідэнта Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі П.В. Горына-Каляды, сакратара ЦК камсамола Заходняй Беларусі Анатоля Альшэўскага і іншых; ўзнагароды герояў Першай сусветнай вайны і іншыя экспанаты. Асобны блок прысвечаны гісторыі канцлагера Картуз-Бяроза, які існаваў у Чырвоных казармах з 1934 па 1939 гады з дэманстрацыяй друкаваных і фотаматэрыялаў, а таксама іншых экспанатаў, якія тычацца існаваў тут рэжыму гвалту. А гэта так званая "Костка" - каменная пліта вагой 50 кілаграмаў, якія вырабляліся вязнямі для брукавання маставых і тратуараў, успаміны вязняў лагера, тэчкі з заведзенымі на іх асабістымі справамі, адзенне зняволеных, муляжы дубінак і кайданкоў. Прадстаўлены таксама кнігі, якія распавядаюць аб гэтай злавеснай старонцы ў гісторыі Бярозы: "Яны не сталі на калені", "Бягом марш", "Бярезяцы", "Канцэнтрацыйны лагер у Бярозе-Картузскай у 1934-39 гг.". Для лепшага раскрыцця гісторыі канцлагера ў экспазіцыі адведзена адмысловая плошча з паказам агульнага выгляду лагера, карцэру, паліцэйскага калідора і г.д.
”Мястэчка Бяроза-Картузская ў XIX - пачатку XX стагоддзя”
нягледзячы на тое, што Бяроза-Картузская была тыповым правінцыйным мястэчкам, у XX стагоддзі яна значна апярэджвала суседнія мястэчкі ў сацыяльна-эканамічным развіцці і займала лідзіруючыя пазіцыі як па дэмаграфічным стане, так і па ўзроўні развіцця рамёстваў і гандлю ў рэгіёне. Менавіта ў гэты час ствараюцца перадумовы для развіцця мястэчка як будучага прэтэндэнта на ролю раённага цэнтра. Таму мэтазгодны паказ побыту і культуры таго перыяду ва ўмовах зараджаюшчагася гарадскога паселішча, якое было знакаміта сваімі кірмашамі, а таксама габрэйскімі лавачкамі, дзе мясцовае насельніцтва магло набываць тавары прамысловасці, якая зараджаецца . У экспазіцыі паказаны выгляд такой крамы з таварамі таго перыяду, а таксама выгляд рынкавых шэрагаў і карчмы, якая заўсёды адкрывалася ў людных месцах. Паказаны таксама вырабы спрадвечна Бярозаўскіх рамёстваў, выгляд пакоя местачковага дома з прадметамі мэблі і хатняга ўжытку таго часовага адрэзка. Акрамя вырабаў рамеснікаў і іншых экспанатаў асаблівую каштоўнасць уяўляюць выстаўленыя тут старадаўнія кнігі 1862 і іншых гадоў выдання, некалькі тамоў "Вялікай энцыклапедыі", дазволенай да выдання царскай цэнзурай у 1904 годзе, падручнікі і беларускія календары 20-х гадоў XX стагоддзя і іншая літаратура.
