Гісторыя ўзнікнення храма
Царква ў Асоўцах існавала з даўніх часоў, аднак дакладная дата яе пабудовы і імя дойліда застаюцца невядомымі. У 1780 годзе, з-за аварыйнага стану першапачатковага будынка, памешчык Клімент Ажэшка ініцыяваў перабудову храма. У гэты ж перыяд побач была ўзведзена драўляная званіца, якая дапаўняла архітэктурны ансамбль.
Цудатворны абраз Божай Маці «Смуткуючая»
У 1836 годзе ў храме быў устаноўлены новы іканастас. Адной з галоўных святыняў царквы стаў шанаваны цудатворны абраз Божай Маці «Смуткуючая». Напісаны на палатне алеевымі фарбамі, ён вызначаўся выразным жывапісам. У 1814 годзе абраз быў упрыгожаны срэбнай ризай з пазалочанымі вянцамі і каштоўнымі камянямі. Першапачаткова святыня знаходзілася ў Белінскай царкве, пабудаванай у 1785 годзе, але пасля яе разбурэння ў 1880-х гадах абраз быў перанесены ў царкву Асоўцаў. У 1893 годзе ён быў змешчаны ў пазалочаны кіёт, усталяваны на левым клірасе храма. Святкаванне ў гонар абраза адбывалася 15 жніўня (на Успенне) і збірала мноства пілігрымаў, у тым ліку католікаў.
Царкоўна-прыходская школа – уклад у адукацыю
У 1861 годзе пры храме адкрылася царкоўна-прыходская школа, дзе навучаліся 41 хлопчык і 10 дзяўчынак. Адукацыйная дзейнасць працягвалася на працягу дзесяцігоддзяў, умацоўваючы духоўнае і культурнае развіццё мясцовага насельніцтва.
Рэканструкцыя і пашырэнне храма
У 1876 годзе царква была капітальна адрамантавана: усталяваны новы іканастас, умацаваны фундамент, адноўлены дах. Пасля завяршэння рэстаўрацыйных работ, 26 верасня 1876 года, храм быў наноў асвячоны. Да 1898 года ён адносіўся да Іванаўскага благачыння і абслугоўваў 1712 прыхаджан. Пры храме дзейнічалі царкоўная школа і народнае вучылішча, а духавенства складалася са святара і псаломшчыка.
Царква ў савецкі час і сучаснасць
У адрозненне ад многіх храмаў, царква Архангела Міхаіла не зачынялася ў савецкі час, захаваўшы сваю рэлігійную функцыю. У пачатку XXI стагоддзя яна прыцягвала багамольцаў з усёй Беларусі дзякуючы аўтарытэту настаяцеля айца Віктара Сарокі. Да 2019 года гэты храм заставаўся адзіным у благачынні, дзе не выкарыстоўвалася электрычнасць і ацяпленне, што падкрэслівала яго аўтэнтычнасць і гістарычную каштоўнасць.
Аб'ект гісторыка-культурнай спадчыны
Царква Архангела Міхаіла ўключана ў Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцей Рэспублікі Беларусь. Гэты помнік народнага драўлянага дойлідства з'яўляецца значным турыстычным аб'ектам, які прыцягвае пілігрымаў і аматараў архітэктурнай спадчыны. Наведванне храма дазваляе акунуцца ў атмасферу старадаўняга праваслаўнага дойлідства і адчуць духоўную моц вяковага святыні.
