Гістарычная роля Пятра Мсціслаўца
Пётр Мсціславец унёс значны ўклад у развіццё кнігадрукавання на тэрыторыі Усходняй Еўропы. Разам з Іванам Фёдаравым ён заснаваў першую рускую друкарню ў Маскве. У 1564 годзе яны надрукавалі «Дзеянні і Пасланні Апостальскія» («Апостал») — першую друкаваную кнігу на рускай мове. У наступныя гады Пётр Мсціславец выдаў «Часаслоў» (1565) і «Псалтыр» (1567), якія адыгралі важную ролю ў распаўсюджанні граматнасці.
Адкрыццё помніка
Помнік Пятру Мсціслаўцу быў усталяваны ў 2001 годзе і ўрачыста адкрыты 2 верасня падчас святкавання Дня беларускага пісьменства. Манумент размешчаны на цэнтральнай плошчы горада, насупраць будынка Мсціслаўскага раённага выканаўчага камітэта. Аўтарамі помніка сталі вядомыя беларускія скульптары Аляксандр Ботвінёнак і Аляксандр Чыгрын, а таксама архітэктар Юрый Казакоў.
Апісанне помніка
Помнік выкананы ў бронзе і дасягае трохметровай вышыні. Ён адлюстроўвае Пятра Мсціслаўца ў поўны рост, у сталым узросце. У левай руцэ ён трымае разгорнутую кнігу, а правая рука абапіраецца на друкарскі прэс. Дэталі кампазіцыі падкрэсліваюць значнасць кнігадрукавання: пазалочаныя старонкі кнігі і краі адзення сімвалізуюць святло ведаў. На гранітным пастаменце выгравіраваны надпіс на беларускай мове — «ПЕТР МСЦІСЛАВЕЦ».
Другі помнік першадрукару ў Мсціславе
Цікава, што гэты помнік стаў другім манументам, прысвечаным Пятру Мсціслаўцу ў Мсціславе. Першы помнік быў усталяваны ў 1986 годзе і знаходзіцца насупраць езуіцкага касцёла. Яго аўтарам стаў скульптар Мікалай Маліноўскі. Такім чынам, горад ушанаваў свайго знакамітага ўраджэнца, які адыграў важную ролю ў развіцці славянскага кнігадрукавання.
Акты вандалізму
На жаль, помнік Пятру Мсціслаўцу неаднаразова пацярпеў ад актаў вандалізму. Спачатку была скрадзеная надпіс «Петр» вагой каля 5 кілаграмаў, аднак яе атрымалася знайсці паблізу. Пазней знікла надпіс «Мсціславец», якая важыла каля 10 кілаграмаў. Мяркуецца, што зламыснікі прынялі чыгунныя элементы, пафарбаваныя бронзавай фарбай, за сапраўдную бронзу.
