Пастаўская царква св. Мікалая

Праваслаўная царква Святога Мікалая Цудатворца пабудавана ў 1894 годзе на месцы драўлянага уніяцкага храма ў псеўдарускім стылі, мае старажытную і складаную гісторыю. У гістарычных дакументах царква ўпершыню згадваецца ў інвентары сядзібы Паставы за 1628 годзе. У 1815 г. гэтая драўляная царква згарэла ад ракеты, запушчанай вучнямі школы. Будынак часовай, перабудаванай, цэрквы, знаходзілся на супрацьлеглым баку ад гістарычнага месца. У 1886 г. цэнтральная частка Паставаў згарэла. На ахвяраванні вернікаў, а таксама графіні Марыі Пшаздзецкіх (дачкі Канстанціна Тызенгаўза), на працягу аднаго года часовая царква была адноўлена ў лепшым выглядзе, але ў сваіх ранейшых памерах. Закладка храма была пачата 1 жнівня 1891 г., і ўжо ў траўні 1894 г. асвяцілі царкву ў гонар Святога прарока Асіі.

Новая Пастаўская царква (са слоў сучаснікаў) па вонкавым і ўнутраным ўвазе, трываласці і вытанчанасці аздаблення ўяўляла сабой самы велічны храм у акрузе. Нездарма прыхаджане далі яе iмя сабора і інакш паміж сабой не казалі, як: «Сёння я быў у Саборы на абедню». І цяпер, выбудаваная ў руска-візантыйскім стылі, муравагая, пяцiглавая, Свята-Мікалаеўская царква выклікае глыбокую павагу кожнаму, хто толькі зірне на яе.

У цяперашні час царква з”яўляецца адной з архітэктурных дамінант гістарычнага цэнтра Паставаў.