Гарадзішча знаходзіцца на пагорку, які ўзвышаецца на 24 метры над забалочанай поймай ракі Чарніца. Дзякуючы такому прыроднаму размяшчэнню крэпасць мела натуральную абарону ад ворагаў. Сістэма абарончых збудаванняў уключала ў сябе кальцавы вал, частакол, роў і зрубныя ўмацаванні, што рабіла яе амаль непрыступнай па мерках таго часу. Сёння гэтае месца з'яўляецца важнай гістарычнай славутасцю і ўключана ў экскурсіі па Беларусі.
Гісторыя стварэння
Заснаванне крэпасці «Замэчак» адносіцца да перыяду актыўнага пашырэння ўладанняў Кіеўскай Русі. У 985 годзе Уладзімір Святаславіч арганізаваў ваенны паход на землі крывічоў, і, згодна з летапісамі, менавіта тады было заснавана паселішча Ізяслаўль – будучае Заслаўе. Гісторыкі звязваюць гэтае падзею з легендай пра княгіню Рагнеду, выгнаную з Кіева пасля канфлікту з Уладзімірам. Па адной з версій, ён аддаў яе ў Ізяслаўль разам з сынам Ізяславам.
Гарадзішча «Замэчак» будавалася па ўсіх канонах абарончага дойлідства X стагоддзя. Крэпасць была абнесена кальцавым валам, на якім узвялі драўляную сцяну з дахам і байніцамі. Уздоўж сцен размяшчаліся баявыя пляцоўкі, адкуль дружыннікі маглі весці кругавы абстрэл. Вонкавы перыметр абароны дапоўніўся глыбокім безвадным ровам і частаколам, усталяваным пад нахілам у бок магчымых ворагаў. Уезд у крэпасць ахоўваўся магутнай брамай-вежай.
Унутраная тэрыторыя гарадзішча была шчыльна забудавана – тут знаходзіліся зрубныя дамы, у якіх жылі дружыннікі з сем'ямі. Таксама на тэрыторыі крэпасці размяшчаліся склады, гаспадарчыя пабудовы і рамесныя майстэрні. Побач з гарадзішчам развіваўся гандлёва-рамесны пасад, які забяспечваў форт усім неабходным.
Сучасны стан
Сёння гарадзішча «Замэчак» з'яўляецца важным археалагічным аб'ектам і адным з нямногіх захаваных умацаваных паселішчаў X стагоддзя ў Беларусі. Нягледзячы на разбурэнні, добра прасочваюцца рэшткі вала і рова, па якіх можна меркаваць пра маштаб старажытнага ўмацавання. Даследаванні паказваюць, што «Замэчак» існаваў як крэпасць да канца XI стагоддзя, пасля чаго абарончы цэнтр Ізяслаўля перамясціўся бліжэй да ракі Свіслач.
У апошнія дзесяцігоддзі тут праводзіліся археалагічныя раскопкі, якія дазволілі ўдакладніць уладкаванне крэпасці і побыт яе жыхароў. Сёння на тэрыторыі гарадзішча можна ўбачыць рэканструяваныя элементы абарончых збудаванняў, даведацца больш пра сярэднявечную архітэктуру і гісторыю рэгіёна. Гэтае месца ўключана ў турыстычныя маршруты і прыцягвае аматараў гісторыі і археалогіі.
Экскурсіі з аглядам гарадзішча
Гарадзішча «Замэчак» уключана ў экскурсіі па Беларусі, прысвечаныя сярэднявечнай гісторыі. Турысты могуць забраніраваць экскурсію з аглядам гарадзішча і даведацца больш пра старажытныя абарончыя збудаванні, княгіню Рагнеду і жыццё дружыннікаў. Экскурсія з Мінска у Заслаўе дазволіць убачыць не толькі руіны крэпасці, але і іншыя гістарычныя аб'екты горада.
Для ўсіх, хто цікавіцца гісторыяй, архітэктурай і старажытнымі легендамі, экскурсія з аглядам гарадзішча «Замэчак» стане захапляльным падарожжам у мінулае!
