Легенда і гісторыя
Паводле падання, у часы князя Літавора над Навагрудкам навісла пагроза з боку Тэўтонскага ордэна. Князь быў схільны да капітуляцыі, але ягоная жонка Гражына не пагадзілася з такім рашэннем. Апрануўшы даспехі мужа, яна ўзначаліла войска і павяла воінаў у бой, дзе героічна загінула, забяспечыўшы перамогу сваёй зямлі. Менавіта ў гонар адважнай княгіні возера атрымала назву Літоўка.
Гістарычныя крыніцы сведчаць, што ў XII стагоддзі вёска Літоўка і само возера належалі першаму біскупу Літвы — Хрысціянасу. А ў XIX стагоддзі тут бываў Адам Міцкевіч, натхнёны старадаўнімі паданнямі.
Сёння Літоўка ператварылася ў своеасаблівы музей пад адкрытым небам. На аўтобусным прыпынку аформлены мастацкі павільён, прысвечаны княгіні Гражыне. У 1969 годзе ля возера жыў і працаваў Уладзімір Высоцкі. Менавіта тут ён напісаў радок для фільма Віктара Турава: «Адлюстроўваецца неба ў лесе, як у вадзе, і стаяць дрэвы сінія…». Артыст нават зладзіў імправізаваны канцэрт для жыхароў вёскі ў павільёне «Ластаўка», пакінуўшы пра сябе цёплую памяць.
Экскурсіі
Гэтае атмасфернае месца можна наведаць у межах індывідуальнай экскурсіі з Мінска ў Літоўку, якую мы з радасцю арганізуем спецыяльна для вас. У маршрут можна ўключыць знаёмства з велічнымі руінамі Навагрудскага замка XIII стагоддзя, шпацыр уздоўж возера Літоўка, праслаўленага ў паэме Адама Міцкевіча «Гражына», а таксама паглыбленне ў атмасферу гераічнай легенды пра княгіню Гражыню — беларускую Жанну д’Арк, абаронцу горада і сімвал жаночай адвагі. Экскурсія дапоўненая расповедамі пра здымкі фільма «Сыны сыходзяць у бой» і знаходжанне ў вёсцы Уладзіміра Высоцкага і Марыны Влады.
