Музей-майстэрня мастака-кераміста М.М. Пушкара

Музей-майстэрня мастака-кераміста М.М. Пушкара дэманструе творчасць мастака, які, ствараючы народныя вобразы беларусаў-палешукоў, успрымаў навакольны яго свет гэтак ярка і самабытна, што ў сваім родзе быў унікальным. У М.М. Пушкары злучылася майстэрства прафесійнага мастака з яго прыроднай назіральнасцю, пачуццём меры і мінімалістычнай манерай малюнка.

Лёс мастака з аднаго боку ўнікальны, але з другога - тыповы для прадстаўнікоў гэтага пакалення. Нарадзіўся Мікалай Мікітавіч 8 мая 1919 года ў Белгародскай вобласці. Застаўшыся сіратой у зусім юным узросце, ён становіцца беспрытульнікам і трапляе ў знакамітую працоўную калонію Антона Макаранка, і гэта становіцца першым этапам станаўлення яго творчага шляху. Антон Сямёнавіч выяўляе ў маленькага Колі талент да малявання і прапануе яму намаляваць партрэт Максіма Горкага. Калі знакаміты пісьменнік прыязджае наведаць калонію, партрэт падаюць яму ў якасці падарунка ад вучняў. Уражаны майстэрствам, з якім выкананы ягоны партрэт, Горкі просіць пазнаёміць яго з мастаком. Мікалая прыводзяць да пісьменніка, і той прапануе яму дапамогу ў паступленні ў знакамітае Харкаўскае мастацкае вучылішча. Мікалай з радасцю згаджаецца і неўзабаве з рэкамендацыйным лістом ад самога Максіма Горкага ў кішэні з'язджае ў Харкаў.

Пасля заканчэння вучылішча ў 1937 г. Мікалай Мікітавіч некалькі гадоў да самай вайны працуе ў школе настаўнікам малявання, а затым яго заклікаюць на службу ў войска, дзе ён служыць у танкавых войсках. У першыя месяцы Вялікай Айчыннай вайны ён быў паранены, кантужаны і патрапіў у палон. Да заканчэння вайны знаходзіўся ў працоўных канцлагерах на тэрыторыі Германіі. Пасля вызвалення будучы мастак вяртаецца на радзіму, дзе яго чакаў новы ўдар лёсу - арышт па артыкуле «Здрада Радзіме» і асуджэнне на 15 гадоў зняволення ўжо ў савецкіх канцэнтрацыйных лагерах.

Пасля смерці Сталіна ў 1954 годзе Мікалай Пушкары быў вызвалены і 6 чэрвені 1962 года рэабілітаваны калегіяй Вярхоўнага суда СССР, як невінаваты ў прад'яўленых яму абвінавачаннях. Мастак пераязджае ў Калінінград і тут адбываецца лёсавызначальны пералом у яго творчасці. Зазірнуўшы неяк раз у майстэрню мясцовага мастака-кераміста, ён быў узрушаны відовішчам таго, як бясформенны камяк звычайнай гліны ў чулых руках майстра здольны набыць самыя мудрагелістыя формы. Мікалай Мікітавіч бярэ кавалак гліны дадому і працуе з ім усю ноч напралёт. Раніцай ён прыносіць у майстэрню свайго будучага калегі атрыманую ў яго фігурку рыбака. Керамісту вельмі спадабалася яго праца, яе запяклі ў печы, а праз некаторы час фігурка трапляе на тэматычную выставу ў Польшчы.

У пошуках спрадвечна палескага фальклору Мікалай Пушкары шмат ездзіў па навакольных вёсках, але асноўнай крыніцай натхнення для яго стаў мясцовы рынак, дзе ён выглядваў каларытныя палескія вобразы і ўвасабляў іх у гліне. Найлюбым героем ранняга перыяду яго творчасці становіцца 90-гадовы стары-ганчар, які, нягледзячы на сталы ўзрост, бойка скачучы і перасыпаючы сваю прамову прымаўкамі, прапаноўваў мясцовым жыхаркам свой тавар. Яго вобраз, па асабістым думкам самога мастака, максімальна дакладна ўвасабляе характэрныя рысы, уласцівыя карэнным жыхарам (Паляшчук), такія як бліскучае пачуццё гумару, уменне атрымліваць асалоду ад жыцця, нягледзячы на ўсе нягоды, і прыродны артыстызм.

Керамікай Мікалай Мікітавіч Пушкары пачаў займацца ў досыць сталым узросце, пасля 40 гадоў. Не будучы родам з Палесся, ён вельмі тонка адчуў паэтыку гэтага краю, характар яго жыхароў. Яго творчасць пераносіць нас у фальклорнае мінулае Мазырскага Палесся - у свет казак, легенд, песень, паданняў... Музей-майстэрня створаны на аснове багатай калекцыі работ майстра і размяшчаны ў доме, які на працягу многіх гадоў з'яўляўся яго майстэрняй. Наведвальнікам акрамя экскурсій прапануецца цыкл заняткаў і лекцый па кераміцы, а таксама майстар-класы, дзе кожны можа паспрабаваць сябе ў ролі мастака і стварыць свой керамічны твор.

Сёння творчыя традыцыі, закладзеныя Мікалаем Мікітавіч, працягваюць жыць і развівацца ў прадукцыі Мазырскай фабрыкі мастацкіх вырабаў. Яны каханыя і вядомыя далёка за межамі нашай рэспублікі. У экспазіцыі «Жывыя рысы з добрым гумарам» вы зможаце ўбачыць рэдкія творы мастака з фондаў музея Гомельскага палацава-паркавага ансамбля, асабістыя рэчы майстра, прадастаўленыя Мазырскім аб'яднаным краязнаўчым музеем, а таксама вырабы з керамікі Мазырскай фабрыкі мастацкіх вырабаў.