Дом-музей 1 з`езда РСДРП

Дом-музей 1 з`езда РСДРП належаў дваранцы Францішке Ржэцкай. У 1898 годзе хату здымаў служачы Лібава-Роменскай чыгункі П .В. Румянцаў. Пад выглядам святкавання імянін жонкі П.В. Румянцава Вольгі Міхайлаўны і адбылася сусветная падзея, а менавіта, I з`езд РСДРП. Да 1923 года аб першым з`ездзе не ўзгадвалі наогул. І гэта зразумела, бо ўсе 9 яго ўдзельнікаў з`яўляліся сацыял-дэмакратамі празаходняй арыентацыі, пасля так і не далучыліся да бальшавікоў. У студзені 1923 выйшла пастанова аб прызнанні гістарычнай каштоўнасці дома. А 14 сакавіка, у дзень 25-годдзя з'езда быў адкрыты і сам Дом-музей 1 з'езда РСДРП. На ўрачыстым адкрыцці музея прысутнічаў і адзін з удзельнікаў з'езду - Барыс Эйдэльман. Уся кампазіцыя займала ўсяго адзін пакой - той, у якім і адбывалася пасяджэнне. Астатняя частка дома заставалася жылой аж да 1941 года. Будынак падчас вайны быў разбураны. У 1948 г. па захаваных дакументах дом быў цалкам адноўлены і адкрыты 22 снежня таго ж года. У 1953 г. у сувязі з рэканструкцыяй Ленінскага праспекта і плошчы Перамогі Дом-музей быў перанесены бліжэй да берага р. Свіслачы, дзе ён знаходзіцца і дагэтуль. У 1954 г. была прайграная абстаноўка кватэры П.В. Румянцава, у якой праходзіў з`езд. У савецкія часы сюды не толькі вадзілі экскурсіі, тут прымалі ў піянеры, ўручаліся камсамольскія білеты, праводзіліся палітзаняткі, арганізоўвалі сустрэчы з ветэранамі. У доміку I з'езду РСДРП пабывалі практычна ўсе вядомыя дзеячы міжнароднага камуністычнага і рабочага руху, якія пабывалі ў Мінску. У 1995 створана новая экспазіцыя. У чэрвені 2007 музей быў зачынены на капітальны рамонт. 29 красавіка 2008 г. музей адкрыў дзверы для наведвальнікаў новастворанай экспазіцыяй «Гісторыя I з'езда РСДРП». Экспазіцыя складаецца з наступных тэм: «Губернскі Мінск у канцы XIX - пачатку XX ст.», «З`езд у асобах», «Жандарскі вышук», «Гісторыя Дома-музея I з`езда РСДРП». У цяперашні час музей з`яўляецца філіялам Нацыянальнага гістарычнага музея Рэспублікі Беларусь.