Засвір

У 1697 годзе ў Засвіры быў заснаваны манастыр кармелітаў на сродкі ашмянскага маршалка Крыштафа Зяновіча. Спачатку манастырскі комплекс быў драўляным, але ў 1714 г. Крыштаф і Ядвіга Зяновіч выбудавалі каменны Троіцкі храм і манастырскія пабудовы. Манастыр у Засвіры быў адным з самых буйных мужчынскіх кармеліцкіх манастыроў у ВКЛ, колькасць браціі даходзіла да 20 манахаў.
У 1795 годзе ў выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай Засвір увайшла ў склад Расійскай імперыі, дзе стала казённым мястэчкам Свянцянскага павета Віленскай губерні.
Пасля прыгнечання паўстання 1830 года кармеліцкі манастыр нароўні са мноствам іншых каталіцкіх манастыроў на тэрыторыі сучаснай Беларусі быў зачынены царскімі ўладамі, а храм св. Сёмухі стаў звычайнай прыходскай каталіцкай царквой.
У 1861 годзе Засвір - казённае мястэчка, 14 двароў і 96 жыхароў. Пасля прыгнечання паўстання 1863 года быў зачынены касцёл, будынак перадалі праваслаўнай царкве.
У 1865 г. у мястэчку 53 рэвізскія душы, царква і школа.
У 1868 г. - мястэчка ў складзе Свірскай воласці Свянцянскага павета, 8 двароў, 96 жыхароў.
З 1893 г. працавала 2-класная царкоўна-прыходская школа (у 1896/1897 навучальным году ў ёй вучыліся 38 хлопчыкаў).
У 1897 годзе - 21 двор, 199 жыхароў. Пад канец XIX стагоддзя ў сяле дзеялі народная вучэльня і царкоўна-прыходская школа.
У снежні 1905 г., падчас Першай расійскай рэвалюцыі, у Засвір былі скіраваны салдаты (палова роты) для прыгнечання рэвалюцыйных хваляванняў.
У 1907 г. - мястэчка налічвала 140 жыхароў. Падчас Першай сусветнай вайны ў будынку манастыра месцаваўся нямецкі шпіталь. Каля манастыра хавалі загінулых нямецкіх салдатаў.
У 1919 г. касцёл быў вернуты каталікам.
У выніку Рыжскай мірнай дамовы 1921 года, Засвір апынулася ў складзе Сярэдняй Літвы.
У лютым 1921 г. у Засвіры дзеяла беларуская школа (36 вучняў), якая пасля была зачынена польскімі ўладамі. Першым святаром, які служыў у Засвіры пасля вяртання храма Каталіцкай царквы быў паэт і грамадскі дзеяч Сваяк Казімір.
З 1924 г. у складзе Віленскага ваяводства міжваеннай Польшчы.
7 верасня 1939 г. часткі Чырвонай Арміі перайшлі савецка-польскую мяжу. У «Дзённіку баявых дзеянняў Беларускага фронту» 17 верасня было запісана: «Авіяцыя 3-га войска ўжыццяўляла лёты ў раёнах Пастаўскага ўмацаванага раёна, возера Свір, возера Нарач, возера Мядзел, Глыбокага, Свянцянаў, Лынтупаў, Вілейкі з мэтай вызначэнне месцаў месцавання польскіх вайсковых аэрадромаў, месцаў дыслакацыі польскіх войскаў у раёнах старых нямецкіх умацаванняў...»
З 12.10.1940 г. у Шэметаўскам сельсавеце Свірскага раёна Вілейскай вобласці.
У верасні 1943 года ў вёсцы былі забіты 2 жыхары і разбураны 23 дома гітлераўцамі (да вайны ў вёсцы Засвір жыло 286 жыхароў і налічвалася 63 дома).
З 20.09.1944 г. у складзе Маладзечанскай вобласці. Пасля вайны ў былых будынках манастыра змесцавалася школа і інтэрнат, а храм быў зачынены. Паступова ўвесь комплекс апынуўся закінуты і паступова разбураўся.
У 1950 г. жыхары вёскі стварылі калгас «Чырвоны Сцяг».
У 1960 г. - вёска ў складзе саўгаса «Свір» (цэнтр г.п. Свір), 105 жыхароў.
З 20.01.1960 г. - у складзе Мінскай вобласці, з 20.05.1960 г. - у складзе Свірскага местачковай рады.
12.11.1966 г. да вёскі далучаны хутары Аленьчыкі, Унукі, Сабiнава.
У 1990 годзе ўлады вярнулі будынак храма Каталіцкай царквы, пасля чаго была праведзена яго рэстаўрацыя. Ад былых будынкаў манастыра захаваліся толькі фрагменты руін.

Памяць пра багатую і насычаную гісторыю д. Засвір захаваў Засвiрскi касцёл і манастыр кармелітаў - помнік архітэктуры барока пачатку XVIII стагоддзя. Пабудаваны ў 1713 годзе з цэглы як храм ордэна кармелітаў на сродкі Крыштафа і Ядвігі Зяновічаў. У 1865-1920 касцёл перабудаваны пад царкву, напачатку 1990-х гг. вернуты каталікам.