Палац Тышкевічаў

Палацава-паркавы ансамбль Тышкевічаў ў Валожыне быў пабудаваны ў 1803-1806 гг. па праекце архітэктара Касакоўскага. Акрамя палацава-паркавага ансамбля з вялікай аранжарэяй, Тышкевічы ўзвялі ў Валожыне таксама і касцёл Святога Язэпа.

Палацавы комплекс, на тэрыторыі якога на дадзены момант размяшчаецца ваенная частка, складаецца з трох двухпавярховых будынкаў, якія маюць П-вобразнае размяшчэнне: два з іх, аналагічныя ў сваім мастацкім вырашэнні, размешчаны насупраць, а трэці, які замыкае прастору параднага панадворка, пастаўлены перпендыкулярна ім.

Месца пабудовы палацава-паркавага ансамбля, які павінен быў стаць рэзідэнцыяй Язэпа Тышкевіча, было абрана не выпадкова. Менавіта на гэтым месцы раней размяшчалася сярэднявечнае замчышча.

Палац з'яўляецца помнікам архітэктуры эпохі класіцызму. Пра гэта кажуць лаканічныя апраўлення праёмаў, кампазіцыя фасадаў, порцік, па-майстэрску прамаляваныя элементы ордэрнай сістэмы і інш. У дэкоры не было нічога лішняга, усе дэталі арганічна дапаўнялі адзін аднаго. Самай вытанчанай была цэнтральная частка рэзідэнцыі, яна ўпрыгожана элегантнымі калонамі і ляпнінай.

Цэнтральную частку рэзідэнцыі займала двухпавярховая аранжарэя з купалам у форме сферы. Што тут толькі не расло: цеплалюбівыя пальмы, апельсінавыя дрэвы і іншыя экзатычныя дрэвы, кветкі і хмызнякі. Заляцаліся за раслінамі лепшыя садоўнікі Валожына. За палацам ўздоўж ракі распасцёрся шыкоўны пейзажны парк, закладзены яшчэ ў XII ст.