Магілёўскі абласны краязнаўчы музей ім.Е.Р.Раманава

ЗНАКАВЫЯ МЕСЦЫ
Хуткая навігацыя

Апісанне

Тып

Краязнаўчы

Выставачныя экспазіцыі

6

Магілёўскі абласны краязнаўчы музей імя Е.Р. Раманава створаны на базе адкрытага 15 лістападзе 1867 года пры губернскім статыстычным камітэта першага Магілёўскага музея. У 1904 г. адкрыўся другі магілёўскі музей - царкоўна-археалагічны. Пасля кастрычніцкай рэвалюцыі два музея аб'ядналі ў адзін - губернскі, пазней ён стаў называцца гістарычным. У пачатку Вялікай Айчыннай вайны падчас абароны Магілёва музей згарэў разам з экспанатамі. Пасля вайны музей пачаў дзейнічаць у 1949 годзе. У 1953 перайменаваны ў Магілёўскі абласны краязнаўчы музей. З 1961 г. музей размяшчаецца ва ўласным будынку на плошчы Савецкай. У пачатку 1990-х гг. былі адкрыты аддзелы: дасавецкі, прыроды, савецкі, археалогіі. Дэманстрацыйная плошчу залаў музея адпавядае суме 2209 м2. Дзейнічае 6 пастаянных экспазіцый. Агульная колькасць музейных прадметаў 292 232, з іх асноўнага фонду 131 492, навукова-дапаможнага 160 740.

Еўдакім Раманавіч Раманаў (11.09.1855-20.01.1922) нарадзіўся ў мястэчку Нова-Беліца Магілёўскай губерні. Выбітны археолаг, этнограф, гісторык, фалькларыст, краязнаўца, педагог, адзін з заснавальнікаў беларускай гуманітарнай навукі. Сапраўдны член Рускага геаграфічнага таварыства (1886), Маскоўскага таварыства аматараў прыродазнаўства, антрапалогіі і этнаграфіі (1886), Маскоўскага археалагічнага таварыства (1890, член-карэспандэнт з 1886). Скончыў Гомельскую прагімназію (1870), курсы настаўнікаў рускай мовы і гісторыі (1872). З 1910 загадчык секцыі этнаграфіі і археалогіі Паўночна-Заходняга аддзялення Рускага геаграфічнага таварыства. Е.Р. Раманаў - аўтар больш за 200 навуковых прац па археалогіі, этнаграфіі, фалькларыстыцы, гісторыі, мова-і літаратуразнаўстве, археалогіі, музеязнаўстве. Галоўнай лініяй яго навуковай дзейнасці стала думка аб самабытнай нацыянальнай культуры беларускага народа, які мае права на самавызначэнне. Вучоны ўнёс велізарны ўклад у справу вывучэння і папулярызацыі гісторыка-культурнай спадчыны Падняпроўя. Ім была складзена першая археалагічная карта Магілёўскай губерні, сабраў звесткі больш чым пра тысячы гарадзішчаў (умацаваных паселішчаў эпохі ранняга жалезнага веку і сярэднявечча) на тэрыторыі Беларусі. У 1900-1903 гг. Е.Р. Раманаў выдаў 3 зборніка "Магілёўскай даўніны" - першага перыядычнага навуковага выданні Магілёўшчыны. Ім было выдадзена 9 тамоў "Беларускага зборніка", у які ўвайшлі фальклорна-этнаграфічныя матэрыялы. Яго працамі заснаваны ў 1897 г. Магілёўскі царкоўна-археалагічны музей, фонды якога разам з фондамі музея пры губернскім статыстычным камітэце сталі асновай для стварэння Магілёўскага абласнога краязнаўчага музея. Яго заслугі неаднаразова адзначаліся высокімі ўзнагародамі - залатым медалём Рускага геаграфічнага таварыства, срэбным - Маскоўскага таварыства аматараў прыродазнаўства, антрапалогіі і этнаграфіі, імянным срэбным жэтонам.

Экспазіцыі

”Археалогія і старажытная гісторыя” прадстаўлены калекцыі "Археалогія", "Прырода", "Выяўленчае мастацтва", "Рукапісы. Друкаваныя выданні". Экспазіцыя адлюстроўвае матэрыяльную культуру і гаспадарчую дзейнасць насельніцтва Падняпроўя ад палеаліту да сярэднявечча. Прадстаўлены рэканструкцыі гарадзішчаў, шматлікія дыярамы. Экспануюцца крэмневыя і каменныя прылады працы, вырабы з жалеза, ляпная і ганчарная посуд, касцяныя вырабы, ўпрыгажэнні.

Гісторыя края з ІХ ст. да 1917 г. у храналагічнай паслядоўнасці паказаны асноўныя гістарычныя перыяды жыцця насельнікаў Падняпроўя: пачатак станаўлення дзяржаўнасці, гісторыя краю ў перыяд існавання ВКЛ і Рэчы Паспалітай, першыя гады краю ў складзе Расійскай імперыі. Экспазіцыя распавядае пра падзеі вайны 1812 г., дзейнасці дзекабрыстаў, жыцця края пасля адмены прыгоннага права. Прадстаўлены калекцыі "Дакументы", "Ваенная гісторыя", "Нумізматыка", "Рукапісы", "Выяўленчае мастацтва".

Гісторыя края з 1917 па 1945 гг. экспазіцыя прысвечана дакументальна выразнаму паказу падзей з сакавіка 1917 года да канца Вялікай Айчыннай вайны: адрачэнне ад пасаду Мікалая ІІ, Карнілаўскі мяцеж, усталяванне ў краі Савецкай улады, нямецкая і польская акупацыя ў перыяд грамадзянскай вайны, стварэнне сацыялістычнай прамысловасці; гераічная абарона Магілёва, падполле , дзейнасць партызанскіх атрадаў, вызваленне края ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў. Прадстаўлены калекцыі "фалерыстыкі", "Зброя", "Баністыка", "Гарадскі побыт", "Плакаты", "Ваенная гісторыя".

Прырода края прадстаўлены калекцыі: "Прырода", "Рукапісы. Друкаваныя выданні", "Узоры прадукцыі". Экспазіцыя распавядае аб прыродных багаццях Магілёўскай вобласці. Прадметны шэраг знаёміць з асноўнымі вехамі эвалюцыі як нашай планеты ў цэлым, так і тэрыторыі краю. Прадстаўлены асноўныя прыродныя ландшафты: лясы, балоты, вадаёмы. Шматлікія біягруппы дазваляюць убачыць стан прыроды ў розныя часы года.

”Зямлі роднай кругазвод” калекцыі "Мяккая этнаграфія", "Цвёрдая этнаграфія", "Дэкаратыўна-прыкладное мастацтва", "Выяўленчае мастацтва" знаёмяць з асаблівасцямі этнічнай гісторыі Падняпроўя. У аснову экспазіцыі пакладзена гадавое рух Сонца і асноўныя абрадавыя святы беларусаў, якія цесна перапляліся з паўсядзённым жыццём насельніцтва. Скласці поўнае ўяўленне пра побыт Магілёўскага Падняпроўя дапамагаюць фатаграфіі, зробленыя з негатываў ХІХ ст.

Магілеў губернскі экспазіцыя ўяўляе сацыяльна-бытавую карціну жыцця гарадскога насельніцтва краю ХІХ-пачатку ХХ ст. Гэта жыццё розных саслоўяў гараджан: мяшчан, купцоў, шляхты, чыноўнікаў, ваенных і духавенства. Прадстаўлена канфесійных рэлігійнага жыцця губерні. Ўзноўлены інтэр'еры з атрыбутамі старога часу. Асноўныя калекцыі экспазіцыі: "Дакументы", "Гарадскі побыт", "Прадметы культу", "Ваенная гісторыя", "Зброя".

Графік працы

Адміністрацыя 08:30 - 17:30 выхадныя субота, нядзеля

Каса 09:30 - 17:00 выхадныя панядзелак, аўторак

Экспазіцыі 09:30 - 17:30 выхадныя панядзелак, аўторак

На мапе

Адрас

212030, Рэспубліка Беларусь, г. Магілёў, пл. Савецкая, 1