Музей абароны Брэсцкай крэпасці
Музей абароны Брэсцкай крэпасці быў адкрыты 8 лістапада 1956 года і падпарадкоўваўся Палітычнаму кіраванню Беларускай ваеннай акругі, быў створаны на базе пакоя-музея, які адкрыўся раней, 23 лютага 1956 года. Музей быў размешчаны ў адноўленай частцы абарончай казармы, пабудаванай на цэнтральным востраве крэпасці - Цытадэлі - у 1842 годзе. Крэпасць занесена ў Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцяў Рэспублікі Беларусь. У азнаменаванне 20-годдзя Перамогі савецкага народа ў Вялікай Айчыннай вайне, Прэзідыум Вярхоўнага Савета СССР Указам ад 8 мая 1965 года прысвоіў Брэсцкай крэпасці ганаровае званне «Крэпасць-герой» з уручэннем ордэна Леніна і медалі «Залатая Зорка». Савет Міністраў БССР Пастановай ад 23 ліпеня 1966 № 295 зацвердзіў творчую групу і даручыў ёй выканаць праект помніка абаронцам крэпасці. У 1969 годзе Музей абароны Брэсцкай крэпасці з вядзення Міністэрства абароны СССР перададзены ў падпарадкаванне Міністэрству культуры БССР. У 1971 годзе было прынята рашэнне аб аб'яднанні мемарыяльнага комплексу «Брэсцкая крэпасць-герой» і Музея абароны Брэсцкай крэпасці ў адзіны комплекс і пачалі называць яго «Мемарыяльны комплекс «Брэсцкая крэпасць-герой». З 2001 года - ГУ «Мемарыяльны комплекс «Брэсцкая крэпасць-герой». Музей размешчаны ў трох будынках дэманстрацыйнай плошчай залаў 1040 м2 і 186,5 м2 - выставачнай, у якіх размяшчаецца 3 пастаянных і 4 часовых перасоўных экспазіцый. Агульная колькасць музейных прадметаў складае 85412, з іх асноўнага фонду - 48495, навукова-дапаможнага - 36917.
12-14 кастрычніка 2012 года ў г. Гродна адбыўся Першы нацыянальны форум «Музеі Беларусі» пры падтрымцы Міністэрства культуры Рэспублікі Беларусь, Гродзенскага абласнога выканаўчага камітэта, спонсараў праекта. На дадзеным мерапрыемстве Дзяржаўная ўстанова «Мемарыяльны комплекс« Брэсцкая крэпасць-герой» была ўзнагароджана Дыпломам за перамогу ў намінацыі «Лепшы музей па арганізацыі культурна-адукацыйнай дзейнасці па патрыятычным выхаванні моладзі».
З культурна-масавых мерапрыемстваў, якія праводзяцца ў музеі, трэба адзначыць «Дзень перамогі», які праводзіцца штогод 9 мая (мітынг, ускладанне, хвіліна маўчання, увечары святочны феерверк і канцэрт). «Дзень памяці і смутку», які праводзіцца 22 чэрвеня ў 4.00 раніцы, суправаджаецца мітынгам-рэквіем, тэатралізаваным дзеяннем, спускам вянкоў у раку Буг. Вечар «Памяці абаронцаў крэпасці» праводзіцца па заяўках і па індывідуальным сцэнарыі. Па заяўках для навучэнцаў школ і гімназій праходзяць Музейна-педагагічныя праграмы «Свет прыроды Брэсцкай крэпасці», «Брэсцкая крэпасць у літаратуры і мастацтве», «Мая Радзіма - Рэспубліка Беларусь», «Брэсцкая крэпасць. Падарожжа ў часе». У верасні-кастрычніку праходзіць пасвячэнне ў навучэнцы, студэнты. У наяўнасці музея маецца 4 сувенірныя крамы: 1-ая - у музеі, 2-ая - у Паўднёва-ўсходняй казарме, 3-яя - каля выставачнай залы ля Холмскіх варот, 4-ая на прэдуваходнай плошчы.
Галоўнай тэмай даследчай працы Мемарыяльнага комплексу з'яўляецца «Абарона Брэсцкай крэпасці ў чэрвені-ліпені 1941 года». У выніку пошукавай і даследчай працы на пліты мемарыялу былі ўвекавечаны імёны абаронцаў крэпасці, якія загінулі ў ходзе баёў у чэрвені 1941 года. Цікавы матэрыял сабраны па тэме «Прыгранічныя баі ў раёне г. Брэста», «Воіны Брэсцкага гарнізона 1941, члены іх сем'яў - удзельнікі партызанскага руху на Брэстчыне», «Прырода Брэсцкай крэпасці» і інш. У апошнія гады значна пашыраны рамкі даследавання па наступных тэмах: «Абарона крэпасці польскім гарнізонам у верасні 1939 года», «Гісторыя будаўніцтва і ўдасканалення Брэсцкай крэпасці», сабраны вялікі матэрыял па тэме «Фартыфікацыйныя аб'екты Брэсцкай крэпасці», праведзена абследаванне аб'ектаў на Валынскім, Цярэспальскім, Кобрынскім ўмацаваннях крэпасці. Сабраны і апрацаваны матэрыял па гісторыі Музея з канца 40-х гадоў XX ст. да нашых дзён - свайго роду летапіс падзей і фактаў.
Фота - Музей абароны Брэсцкай крэпасці
Экспазіцыі - Музей абароны Брэсцкай крэпасці
- «Старонкі гісторыі Брэст-Літоўскай крэпасці XIX - пачатак XX стст.» коратка раскрывае гісторыю старажытнага "Бярэсця» і падзей, якія адбываліся ў Брэст-Літоўскай крэпасці.
- «Брэст і Брэсцкая крэпасць у 1918 - 1941 гг.” прысвечаны гісторыі крэпасці і горада ў міжваенны перыяд (1918-1941 гг.).
- «Уставай, краіна велізарная! » экспазіцыя залы раскрывае перадваенную абстаноўку ў Брэсцкім гарнізоне і пачатак Вялікай Айчыннай вайны.
- «Баявыя дзеянні ў раёне г.Брэста ў першыя дні вайны. Абарона крэпасці. Баі на Цярэспальскім і Валынскім умацаваннях » зала раскрывае баявыя дзеянні частак 4 арміі на Брэсцкай-баранавіцкім кірунку, прыгранічныя баі на поўнач і на поўдзень ад г. Брэста і пачынае аповяд аб абароне крэпасці. Макет крэпасці 1941, краявідныя і сюжэтныя здымкі, прадметы з раскопак, манекены ў форме радавых Чырвонай арміі і арміі вермахта пачынаюць апавяданне аб абароне Брэсцкай крэпасці, канкрэтна раскрываюць ход абароны на Цярэспальскім і Валынскім умацаваннях.
- «Баі на Кобрынскім умацаванні» сведчанні трагедыі сем'яў - прадметы, знойдзеныя ў раёне жылых дамоў, дзе жылі сем'і, 45-мм гармата, ўзору 1937 г., фота і прадметы побыту шматнацыянальнага гарнізона дазваляюць па асобных участках прасачыць ход абароны, як Кобрынскага ўмацавання, так і ўсёй крэпасці.
- «Абарона Цытадэлі» ў першыя гадзіны вайны штурмавая група з 45 пяхотнай нямецкай дывізіі ўварвалася ў Цытадэль праз Тэрэспальскія вароты і заняла клуб 84 стралковага палка. Перад праціўнікам стаяла задача захапіць Холмскія і Брэсцкія вароты, блакаваць выхад прыгонных частак з Цытадэлі, але ён быў сустрэты жорсткімі штыкавых контратакамі абаронцаў. Спробы аб'яднаць разрозненыя групы абаронцаў і арганізацыя прарыву 26 чэрвеня ў складзе 120 чалавек сталі вызначальнымі ў ходзе баёў за Цытадэль.
- «Абарона Цытадэлі. Апошнія месцы супраціву» лагічным завяршэннем аповяду аб абароне Цытадэлі, апошніх агменях супраціву ў Брэсцкай крэпасці, прызнання праціўнікам значэнні баёў за яе паўстаюць: фрагмент аплаўленых агнямётамі цаглін, скульптура «Стаім да смерці» Аляксандра Рыбкіна, надпіс «Я паміраю, але не здаюся! Бывай, Радзіма. 20/V11- 41»
- «На асноўных этапах вайны. вызваленне» пра лёсы воінаў Брэсцкага гарнізона - удзельніцах абароны гарадоў Ленінграда, Кіева, Адэсы, Масквы, Сталінградскай, Курскай бітваў распавядаюць шматлікія ўзнагароды, публікацыі ў франтавых і цэнтральных газетах. Баявыя сцягі 47 злучэнняў і частак, удастоеных ганаровага наймення «Брэсцкіх», мундзіры, зброя, асабістыя рэчы радавых і генералаў раскрываюць вобраз вызваліцеля роднай зямлі.
- ”Вялікая Перамога» Кароткі надпіс на сцяне рэйхстага «Брэст - Берлін. Лейтэнант Сідараў ... », які змясціў у сябе асноўны змест залы, раскрывае доўгі і цяжкі шлях да Перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне.
- «У памяці і сэрца» Экспанаты даюць магчымасць даведацца, адчуць і зразумець трагічныя падзеі сорак першага года, і пацвердзіць, што памяць аб іх жыве ў сэрцах пасляваенных пакаленняў.
Групавыя зборныя экскурсіі - Музей абароны Брэсцкай крэпасці
| Дата | Экскурсія | Дарослыя / дзеці |
|---|---|---|
| 06:40 06-Сакавiка (Субота) | Брэсцкая крэпасць - Белавежская пушча |
3'387 ₽ / 3'225 ₽
Заказаць
|
| 07:00 10-Сакавiка (Серада) | Брэст і Брэсцкая крэпасць |
2'810 ₽ / 2'660 ₽
Заказаць
|
| 06:40 13-Сакавiка (Субота) | Брэсцкая крэпасць - Белавежская пушча |
3'387 ₽ / 3'225 ₽
Заказаць
|
| 07:00 17-Сакавiка (Серада) | Брэст і Брэсцкая крэпасць |
2'810 ₽ / 2'660 ₽
Заказаць
|
| 06:40 20-Сакавiка (Субота) | Брэсцкая крэпасць - Белавежская пушча |
3'387 ₽ / 3'225 ₽
Заказаць
|
Індывідуальныя і карпаратыўныя экскурсіі - Музей абароны Брэсцкай крэпасці
-
Мінск - Дудуткі - Мір - Нясвіж - Брэст - Белавежская пушча (3 дні)
- Даты па запыце
- Працягласць: 3 дня
- экскурсіі па праграме
- сустрэча/провады на вакзале
- паслугі атэставанага экскурсавода
- транспартныя паслугі
-
Брэст і Брэсцкая крэпасць
- Даты па запыце
- Працягласць: 16:00 г.
- паслугі атэставанага экскурсавода
- транспартныя паслугі
-
Брэст - Белавежская пушча
- Даты па запыце
- Працягласць: 2 дня
- паслугі атэставанага экскурсавода
- транспартныя паслугі
-
Брэсцкая крэпасць - Белавежская пушча
- Даты па запыце
- Працягласць: 16:30 г.
- паслугі атэставанага экскурсавода
- транспартныя паслугі
-
Беларускія канікулы (4 дня)
- Даты па запыце
- Працягласць: 4 дня
- экскурсіі па праграме
- сустрэча/провады на вакзале
- паслугі атэставанага экскурсавода
- транспартныя паслугі
-
Мінск - Хатынь - Курган Славы - Брэст - Белавежская пушча (2 дня)
- Даты па запыце
- Працягласць: 2 дня
- экскурсіі па праграме
- сустрэча/провады на вакзале
- паслугі атэставанага экскурсавода
- транспартныя паслугі
Графік працы Музей абароны Брэсцкай крэпасці
- Адміністрацыя 08:30 - 17:00 выхадныя субота, нядзеля
- Каса 09:00 - 17:30 без выходных
- Экспазіцыі 09:00 - 18:00 без выходных